Đàn ghita của Lorca

Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn - Ph.G. Lorca.

những tiếng đàn bọt nước

Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt

li-la li-la li-la

đi lang thang về miền đơn độc

với vầng trăng chếnh choáng

trên yên ngựa mỏi mòn

Tây Ban Nha

hát nghêu ngao

bỗng kinh hoàng

áo choàng bê bết đỏ

Lorca bị điệu về bãi bắn

chàng đi như người mộng du

tiếng ghi-ta nâu

bầu trời cô gái ấy

tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy

tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan

tiếng ghi-ta ròng ròng

máu chảy

không ai chôn cất tiếng đàn

tiếng đàn như cỏ mọc hoang

giọt nước mắt vầng trăng

long lanh trong đáy giếng

đường chỉ tay đã đứt

dòng sông rộng vô cùng

Lorca bơi sang ngang

trên chiếc ghi-ta màu bạc

chàng ném lá bùa cô gái di-gan

vào xoáy nước

chàng ném trái tim mình

vào lặng yên bất chợt

li-la li-la li-la...

1979

Bài thơ này được sử dụng trong chương trình SGK Ngữ văn 12 từ 2007.

Nguồn: Khối vuông rubích, NXB Tác phẩm mới, 1985

Khúc bảy

Chúng tôi không mệt đâu

Nhưng cỏ sắc mà ấm quá!

Tuổi hai mươi thằng em tôi sững sờ một cánh chim mảnh như nét vẽ

Nhiều đổi thay như một thoáng mây

Khi chúng tôi nằm nó vẫn ngồi nguyên đó

Ngậm im lìm một cọng cỏ may...

Những dấu chân lùi lại phía sau

Dấu chân in trên đời chúng tôi những tháng năm trẻ nhất

Mười tám hai mươi sắc như cỏ

Dày như cỏ

Yếu mềm và mãnh liệt như cỏ

Cơn gió lạ một chiều không rõ rệt

Hoa chuẩn bị âm thầm trong đất

Nơi đó nhất định mùa xuân sẽ bùng lên

Hơn một điều bất chợt

Chúng tôi đã đi không tiếc đời mình

(Những tuổi hai mươi làm sao không tiếc)

Nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi thì còn chi Tổ quốc?

Cỏ sắc mà ấm quá, phải không em...

Thử nói về hạnh phúc

I

Nửa đêm tôi choàng dậy

tiếng bom hú rất gần

ba đợt B52

Căn hầm của tôi ngày không nắng mặt trời

đêm không ánh sao

những mùa trăng lướt qua - xa cách

tôi thắp đèn - bốn bên là đất

mỗi lúc bom rung

đất rơi đầy mặt

đất rơi đầy giấc mơ

những giấc mơ chập chờn

bao giờ cũng có khoảng trời xanh vòi vọi

lung linh gương mặt của người thương

II

Những tình yêu thật thường không ồn ào

chúng tôi hiểu đất nước đang hồi khốc liệt

chúng tôi hiểu điều ấy bằng mọi giác quan

bằng chén cơm ăn mắm ruốc

bằng giấc ngủ bị cắt ngang cắt dọc

bằng những nắm đất mọc theo đường hành quân

có những thằng con trai mười tám tuổi

chưa từng biết nụ hôn người con gái

chưa từng biết những lo toan phức tạp của đời

câu nói đượm nhiều hơi sách vở

khi nằm xuống

trong đáy mắt vô tư còn đọng một khoảng trời

hạnh phúc nào cho tôi

hạnh phúc nào cho anh

hạnh phúc nào cho chúng ta

hạnh phúc nào cho đất nước

có những thằng con trai mười tám tuổi

nhiều khi cực quá, khóc ào

nhiều lúc tức mình chửi bâng quơ

phanh ngực áo và mở trần bản chất

mỉm cười trước những lời lẽ quá to

nhưng nhất định không bao giờ bỏ cuộc

với những thằng con trai mười tám tuổi

đất nước là nhịp tim có thể khác thường

là một làn mây mỏng đến bâng khuâng

là mùi mồ hôi thật thà của lính

đôi khi là một giọng nữ cao nghe từ Hà Nội

hay một bữa cơm rau rừng

chúng tôi không muốn chết vì hư danh

không thể chết vì tiền bạc

chúng tôi lạ xa với những tin tưởng điên cuồng

những liều thân vô ích

đất nước đẹp mênh mang

đất nước thấm tự nhiên đến tận cùng máu thịt

chỉ riêng cho Người, chúng tôi dám chết

III

Đêm nay ai cầm tay nhau vào tiệc cưới

ai thức trắng lội sinh

ai trầm ngâm viết những câu thơ thông minh

ai trả nghĩa đời mình bằng máu

máu đỏ thật không ồn ào

máu lặng lẽ ướt đầm ngực áo

hạnh phúc nào cho tôi

hạnh phúc nào cho anh

hạnh phúc nào cho chúng ta

hạnh phúc nào cho đất nước

những câu hỏi chưa bao giờ nguôi được

mảnh đất hôm nay bè bạn chúng tôi nằm

nơi máu đổ phải sống bằng thực chất

không ai nỡ lo vun vén riêng mình

khi mộ bạn chính bàn tay anh đắp

nơi cao nhất thử lòng ta yêu đất nước

thử lòng ta chung thuỷ vô tư

nơi vỡ vụn dưới chân bao mảng đêm hèn nhát

những gương mặt ngẩng lên lấp lánh chất người

IV

Cuộc chiến tranh đã đi qua một phần tư thế kỉ

tôi nhớ người con gái xưa tìm chồng

như cơn gió lang thang giữa trời đất mênh mông

nỗi tuyệt vọng khiến tình yêu hoá đá

tôi đã gặp những người con gái

mở đường cho chúng tôi ra trận

qua bóng hòn Vọng Phu

có nhiều em chưa tìm được người yêu

đã giáp mặt hàng trăm lần cái chết

hòn núi cô đơn đứng ngàn năm chất ngất

mà hạnh phúc bình thường vẫn quá tầm tay

các em mấy năm bám trụ nơi đây

gánh đá phá bom tải hàng dựng lán

đào sẵn huyệt cho mình khi ngã xuống

mà tình yêu không hoá đá bao giờ

xe chúng tôi qua các em mừng vẫy tay

chắc sau ròn rã tiếng cười

nước mắt sẽ thầm rơi

trên những gương mặt lành màu nắng gió

V

Cuộc chiến tranh đã đi qua một phần tư thế kỉ

từ tiếng oa oa chào đời của anh

đến phút đầu mình thương nhau, em khóc

đến một ngày chia li

đến nhiều tháng năm xa cách

anh sẽ nói với em thế nào về hạnh phúc

mùi thuốc súng bay qua số phận chúng mình

em nói sẽ chờ anh năm năm mười năm

sẽ chờ anh hết cuộc chiến tranh này

dù ngày trở về không nguyên vẹn

buổi chiều dâng vàng rực ngọn cây

những cánh chim mãi bay về một hướng

góc duy nhất trong đời anh - yên tĩnh là em

giữa chúng mình

nỗi nhớ nhau chưa đủ thành hạnh phúc

cái khoảng cách bao giờ cũng thực

nhưng anh tin em sẽ đợi anh về

dù biết đây là những tháng năm dài nhất

nghe gió cồn xao đảo nóc rừng khuya

nghĩ đến em - đất trời lắng lại

mình sẽ thương nhau như chưa bao giờ thương vậy

nếu bước cuối cùng này - ta bước qua

và em ơi, ngày sum họp ngày mai

giữa chúng mình

còn tên những bạn bè ngã xuống

những người hay mơ mộng

tha thiết yêu và muốn làm được chút gì

cho em, cho anh

cho đất nước

đôi tay họ

đôi bàn tay trong sạch

đã vùi sâu trong đất

sẽ vươn giữa hai ta như những nhành cây

những nhành cây ôm chặt cuộc đời này

giữ cho những người yêu tròn hạnh phúc.

1972

 TT.