CHƯƠNG 22

Anh thấy người cứng đơ, nặng trình trịch.

Đôi mắt anh mở to nhưng tại sao trời vẫn tối đen thế này! Anh tự hỏi. Có tiếng chuột rúc rích đâu đây. Họng anh đau rát. Anh ợ lên khó chịu. Anh thèm thuốc. Không, anh thấy khát hơn. Nước! Anh liền bị kéo về thực tại. Thực ra không có con chuột nào, chẳng qua chị đang làm việc đấy thôi. Trời ơi! Anh đã thiếp đi bao lâu rồi? Anh gượng ngồi dậy nhưng một sức nặng khủng khiếp ném anh xuống chiếu. Chợt nhớ ra, anh bỏ chiếc khăn bông đang đắp trên mặt xuống. Một luồng ánh trăng xanh lạnh đang tràn vào qua khung cửa mở rộng trông lung linh, huyền ảo. Bỗng nhiên, bốn bề lại tối mịt mùng.

Cái ấm, chiếc đèn và chai rượu sake rẻ tiền được xếp bên cạnh gối anh. Anh liền chống khuỷu tay nhỏm dậy và súc miệng rồi nhổ toẹt vào chiếc lò sưởi lún trong cát. Anh vừa nhấm nháp từng ngụm nước, vừa nghiền ngẫm cảm giác đó. Anh sờ soạng quanh cây đèn và tay anh chạm vào một gói mềm mềm, mấy điếu thuốc với bao diêm. Anh thắp đèn lên và đánh diêm châm thuốc; rồi dè dặt uống thử một ngụm sake. Anh cảm thấy khỏe dần lên.

Trong cái gối có một hộp đồ ăn trưa với ba nắm cơm độn mì còn ấm, hai khoanh cá thu kho, một ít hành khô và một ít rau luộc hăng hăng, có lẽ là lá hành luộc. Anh chỉ ăn được một khoanh cá thu và một nắm cơm. Dạ dày anh hình như bị cứng lại.

Anh vừa đứng lên, các khối xương kêu răng rắc như gió lùa dưới mái tôn. Anh lo lắng nhìn vào lu nước. Lu đã đầy nước, sóng sánh. Anh thấm nước chiếc khăn và lau mặt. Toàn thân anh run rẩy như ngọn đèn trước gió. Anh lau cố và hai bên mình rồi giũ cát giữa các kẽ ngón tay. Có lẽ anh nên bằng lòng với những tiện nghi sẵn có và cho qua đi tất cả.

- Em pha trà cho anh nhé? - Thiếu phụ đứng ở cửa hỏi.

- Thôi cám ơn. Anh thấy nôn nao thế nào ấy.

- Anh ngủ có yên không?

- Em nên đánh thức anh khi em vừa thức dậy mới đúng.

Chị cúi xuống, cười khúc khích:

- Thực ra đêm nay em đã thức dậy tất cả ba lần và sửa lại cái khăn bông trên mặt anh.

Chị có cái vẻ nhí nhảnh của một đứa trẻ lên ba vừa học được lối cười của người lớn. Rõ ràng là chị không biết thể hiện thế nào cho đúng những cảm xúc vui vẻ hay sự bối rối của mình. Anh cảm thấy khốn khổ và quay nhìn đi chỗ khác.

- Để anh giúp em đào cát hay khiêng mấy cái thùng này thì hơn?

- Dạ... gần đến giờ họ đến lấy cát rồi.

Vì lý do nào đó, khi anh thực sự bắt đầu làm việc, anh không thấy phải miễn cưỡng với công việc như anh tưởng. Lý do của sự thay đổi này là gì đây? Anh tự hỏi. Có phải vì sự lo sợ sẽ không được cấp nước nữa? Có phải vì lòng biết ơn đối với chị hay vì một cái gì đó liên quan đến bản chất của chính công việc? Lao động hình như là một cái gì đó rất cơ bản của con người, một cái gì đó khiến anh có thể chịu đựng được thời gian trôi qua vô ích.

Anh nghe có tiếng ai ra hiệu bằng cách cho tay vào miệng huýt sáo. Tiếp đó là một loạt những tiếng hò reo ồn ào và nhiều người ùa tới, kéo theo những cái thùng. Khi đến gần, như thường lệ họ yên lặng và lặng lẽ thả thùng xuống hố. Anh cảm thấy họ nhìn anh chăm chú, nhưng kêu lên dưới chân tường bây giờ nào có ích lợi gì. Khi đống cát được đưa hết lên, tình trạng nặng nề giảm đi và đến cả bầu không khí cũng thay đổi. Không ai nói một câu, nhưng dường như đã nhất trí.

Anh cũng thấy thái độ của chị thay đổi hẳn.

- Ta hãy nghỉ một lát để em mang trà ra uống nhé!

Giọng nói và cách cư xử của chị cũng vui vẻ hơn. Nét mặt chị lộ rõ vẻ hân hoan. Anh thấy chán ngán như khi ăn quá nhiều của ngọt.

Anh ngồi trên cán xẻng và châm thuốc hút. Phải dùng tới que diêm thứ ba anh mới đánh được lửa. Sự mệt mỏi trong anh lan khắp người như một giọt mực nho nhỏ rơi xuống nước. Một con chim đêm đã phát hiện ra một con chuột đồng và gọi đàn đến bằng tiếng kêu ghê sợ. Một con chó hoang cất tiếng hú não nùng. Trên bầu trời đêm cao lồng lộng, gió thổi xiết từng cơn không thôi. Và trên mặt đất gió quét cát bụi đi từng đợt không nghỉ. Anh lau mồ hôi, lấy tay xỉ mũi và phủi cát bám đầy đầu. Những lớp cát dưới chân anh đột nhiên trông giống như những đợt sóng bất động.

Giả sử chúng là những sóng âm thanh thì chúng sẽ phát ra điệu nhạc gì nhỉ? Anh tự hỏi. Có thể ngay cả một con người cũng hát được một bài hát như vậy, nếu mũi anh bị kẹp bằng hai gọng kìm và máu dồn lên tai anh... nếu răng anh bị bẻ gãy từng cái một bằng những cú đấm như búa bổ... và đường tiểu tiện của anh bị chặn lại... Như thế thực dã man và rồi sự việc sẽ lại hơi khác chút đỉnh. Chợt anh thấy đôi mắt mình như vọt lên không tựa như một con chim, và anh cảm thấy tựa hồ mình đang nhìn xuống chính mình. Tất nhiên anh phải là kẻ xa lạ nhất trong tất cả... anh, người đang nghiền ngẫm về tính chất lạ lùng của mọi sự việc xảy ra ở đây.

CHƯƠNG 23

Ta nắm trong tay tấm vé một lần

đi đến vùng buồn chán, ú ù u

Nếu bạn muốn hát câu đó, cứ hát đi. Ngày này, những ai chỉ có tấm vé một lần đi không bao giờ lại hát như vậy cả. Gót chân của những người này mỏng manh đến độ khi giẫm phải một hòn sỏi, họ đã thét lên. Họ chán ngấy đi bộ lắm rồi. Điệu buồn của tấm vé khứ hồi mới là cái mà họ muốn hát. Tấm vé một lần đi là một cuộc sống thiếu liên tục mà gạch nối giữa hôm qua và hôm nay, hôm nay và ngày mai đã bị đứt quãng. Chỉ những kẻ nào đã nắm trong tay tấm vé khứ hồi kia mới có thể diễn tả được chân thực bài ca về tấm vé một lần đi. Chính vì vậy mà anh trở nên khốn khổ vì đã đánh rơi hay bị mất cắp nửa tấm vé còn lại: anh mua đồ tích trữ, đặt bảo hiểm nhân mạng và nói chuyện luôn miệng với các bạn trong cùng một nghiệp đoàn và những người cấp trên của anh. Anh huýt sáo thật to bài Điệu buồn của tấm vé một lần đi và chọn bừa một kênh vặn máy truyền hình lên, cho âm thanh lớn hết cỡ với chủ ý làm át tiếng nói yếu ớt của những người chỉ có tấm vé một lần đi kia đang van xin giúp đỡ, những tiếng nói thoát ra từ các lỗ thoát nước của bồn tắm hay nhà vệ sinh. Nếu bài Điệu buồn của tấm vé khứ hồi trở thành bài hát của loài người bị tù hãm thì nào phải là một điều gì quá đỗi lạ lùng.

Anh lén lút lợi dụng mọi lúc để tết một sợi dây. Anh xé chiếc áo sơ-mi còn thừa thành từng dải, xoắn chúng vào với nhau rồi nối chúng vào với dải áo kimônô của người chồng quá cố của chị; sợi dây của anh giờ đã dài cả thảy khoảng năm mét. Anh sẽ buộc chiếc kéo vào một đầu với một mẩu gỗ kẹp giữa hai lưỡi kéo thì thuận lợi hơn. Tất nhiên sợi dây chưa đủ dài. Nếu buộc thêm sợi dây phơi vào sợi dây tết bằng rơm chị vẫn dùng để phơi cá và ngô thì sẽ đủ dài.

Ý nghĩ trên đến với anh khá đột ngột. Không nhất thiết kế hoạch nào cũng phải có thời gian thử thách thì mới thành công. Một ý nghĩ đột ngột tự nó cũng có cơ sở rồi. Nhiều trường hợp ngẫu nhiên cũng có khả năng thành công hơn là những kế hoạch đã được tính toán tỉ mỉ.

Giờ đây vấn đề đặt ra là: Khi nào thì anh nên thực hiện kế hoạch này? Anh kết luận rằng thời gian thuận tiện nhất để trốn thoát là ban ngày, khi chị đang ngủ say. Nhưng nếu đi băng qua làng vào ban ngày sẽ là một việc làm liều lĩnh. Anh sẽ tiến hành công việc một cách có hệ thống, rời khỏi nhà càng sớm càng tốt trước khi chị thức dậy, trốn tại một chỗ nào đó thuận lợi và đợi đến khi mặt trời lặn hẳn. Anh sẽ lợi dụng bóng tối trước khi trăng lên, và lần ra đường cái nơi có xe buýt chạy qua, chắc sẽ không có khó khăn gì.

Trong khi chờ đợi, anh sẽ dùng mọi cách khôn khéo để gợi cho chị kể cho nghe về địa hình và tổ chức của ngôi làng. Nền kinh tế của một vùng như thế này ra sao, vì mặc dù nằm quay mặt ra biển mà sao không thấy bóng một chiếc thuyền đánh cá nào hết? Tình trạng này xảy ra từ bao lâu nay rồi? Dân số bao nhiêu? Ai trồng hoa tulip và trồng ở đâu? Trẻ con làm gì? Chúng có đi học không? Nếu anh phải thu thập những kỷ niệm lờ mờ từ hôm đầu tiên đến vùng này, anh có thể vẽ ra một bản đồ gần giống mặc dù bản đồ dựa trên một sự chỉ dẫn gián tiếp.

Tốt nhất là trốn đi bằng cách đi vòng quanh làng hơn là đi xuyên qua làng, song bức tường phía tây bị chắn bằng một mỏm đất nhô ra biển khá dốc, mặc dù không cao lắm, nhưng thành dựng đứng vì bị biển khoét từ rất lâu. Mặc dù ở đó có những bậc thang mà dân làng trước kia vẫn dùng khi đi lấy củi, nhưng chúng đã bị bụi rậm mọc lấn cả và khó mà tìm ra dấu vết; và thật không hay nếu làm chị nghi ngờ vì những câu hỏi tọc mạch của anh. Phía đông có một con suối hẹp, xung quanh có những cồn cát hoang vu dài khoảng hơn tám kilômét, dẫn đến đúng lối vào làng. Tóm lại, ngôi làng này là một túi cát có suối cắt ngang và những mỏm đất dựng đứng. Như thế đi vào giữa làng sẽ an toàn hơn là mất thì giờ đi quanh rìa làng khiến cho dân làng có thời gian tập hợp người lại và đuổi theo.

Nhưng như thế không có nghĩa là đã xong. Chẳng hạn, còn sự canh phòng ở chòi canh nữa. Anh cũng lo chị sẽ kêu toáng lên khi thấy anh biến mất và cổng làng sẽ đóng lại trước khi anh thoát ra ngoài. Nhóm người khiêng cát đầu tiên thường mang nước và các thứ khác đến trước khi mặt trời lặn. Nếu chị muốn báo việc anh bỏ trốn, chị chỉ cần báo cho những người trên chòi canh biết. Vấn đề là phải xử trí thế nào với người đứng canh trên vọng gác.

May mắn thay do thời tiết thay đổi đột ngột, mặt đất phủ đầy sương mù trong khoảng thời gian từ ba mươi phút đến một giờ trước hoàng hôn. Từ chòi canh, toàn thể khu vực này nằm thẳng góc với ánh sáng phản chiếu, nên ngay cả một lớp sương mù nhẹ như một bức màn màu sữa cũng đủ che hoàn toàn tầm nhìn. Hôm qua anh đã thử cho chắc chắn. Đứng ở chân bức tường về phía biển, anh đã thử ra dấu bằng cách vẫy chiếc khăn bông nhiều lần, nhưng, như anh đã dự đoán, không thấy một ai trả lời.

Đó là ngày thứ tư sau khi anh nhận thấy kế hoạch có thể thực hiện được. Anh quyết định sẽ tiến hành vào tối thứ Bảy là ngày, theo thường lệ, họ được làng cung cấp nước tắm. Đêm trước anh đã ngủ suốt đêm, lấy cớ là bị cảm. Thận trọng hơn, anh khăng khăng đòi mang thuốc cảm lại cho anh. Những viên thuốc bạc màu, chắc là vì đã bày quá lâu ngày tại một hiệu tạp hóa ở địa phương. Anh uống hai viên với rượu sake và thấy hiệu nghiệm ngay. Anh không nghe thấy gì khác ngoài tiếng cái thang được kéo lên, thả xuống cho đến khi chị nghỉ việc trở vào nhà.

Thiếu phụ tỏ ra mệt mỏi vì nhiều ngày qua chị đã quen không phải làm việc một mình. Trong lúc chị tất tả sửa soạn bữa ăn tối thì anh nói tào lao đủ thứ chuyện... nào cái bể cần phải sửa vì đã bị sứt mẻ và... v.v... Anh nhận thấy chị đang nghĩ đến tính ích kỷ của anh như một dấu hiệu chứng tỏ là anh sẽ yên tâm ở đây, và chị không dám để lộ sự giận dữ vì sợ anh thay đổi ý định. Lúc này, sau khi làm việc, ai cũng muốn tắm một cái. Cát trộn lẫn với mồ hôi đêm bám vào da thật là khó chịu. Không chỉ vì hôm nay là ngày người ta phân phát nước tắm, mà còn vì chị rất thích tắm cho anh và chắc anh sẽ không phản đối...

Anh ép chị uống một chén rượu sake loại rẻ tiền và ba viên thuốc cảm. Chị sẽ ngủ thẳng một giấc đến đêm, và, nếu mọi thứ diễn ra tốt đẹp, chị chỉ thức dậy khi có tiếng gọi của những người khiêng thùng.

Trong giấc ngủ chị thở khò khò như bị tắc mũi. Hơi thở của chị sâu và dài; anh dùng chân đạp nhẹ vào gót chân chị nhưng chị hầu như không biết gì. Anh sửa lại chiếc khăn bông sắp tuột khỏi mặt chị, và kéo chiếc kimônô của chị xuống đến đầu gối, khi thấy nó xoắn quanh thắt lưng chị như một sợi dây thừng. May thay việc sắp đặt kế thoát thân hoàn toàn choán hết tâm trí nên không còn thì giờ nào cho tình cảm xen lấn nữa. Khi anh buộc xong chiếc kéo cũ và sợi dây thừng thì vừa vặn đến giờ. Như đã xác định trước, anh thấy nao nao khi nhìn chị lần cuối.

Ánh sáng nhờ nhờ từ miệng hố hắt xuống thành một vòng tròn đường kính khoảng ba bước. Chắc lúc này độ sáu giờ rưỡi, giờ này thật thuận lợi.

Anh đưa mạnh hai cánh tay về phía sau và quay cổ, tập cho giãn bắp thịt ở vai.

Trước hết anh phải trèo lên nóc nhà. Anh muốn dùng sợi dây thừng để trèo lên nóc nhà, nhưng anh sợ tiếng động của chiếc kéo cắm phập vào mái lợp gỗ có thể đánh thức chị dậy. Anh quyết định thôi không dùng cách đó nữa mà đi vòng ra phía sau nhà và trèo lên mái để tránh mưa có lẽ trước dùng làm chỗ phơi quần áo.

Những tấm ván vuông mỏng và cũ khiến anh lo ngại. Nhưng điều này xảy ra tiếp đó còn đáng ngại hơn. Cát bay đã đánh bóng bề mặt phẳng lỳ, trắng bóng của mái nhà, làm nó trông như mới. Nhưng khi anh leo lên mái, nó lại mềm nhũn như cái bánh đa thấm nước. Nếu phải giẫm chân lên thì thật rầy rà đây. Anh làm giảm sức nặng của mình đi bằng cách bò chầm chậm. Cuối cùng anh lên đến đỉnh mái và quỳ gối nhỏm dậy. Đỉnh mái nhà đã khuất trong bóng tối, và ở bờ hồi phía đông, những hạt bụi màu mật ong là dấu hiệu chứng tỏ sương mù đang bắt đầu dần dần xâm chiếm không gian. Anh không còn phải bận tâm về việc canh phòng trên chòi canh nữa.

Anh quấn sợi dây thừng thành một búi, tay phải cầm một đoạn khoảng một thước cách cái kéo, quay một vòng tròn quanh đầu. Đích của anh là một trong những bao cát thường được dùng để thay thế chiếc ròng rọc khi kéo mấy cái thùng cát lên, xuống. Những bao cát đó có thể giữ được thang dây, thì chắc chắn là chúng đã được vùi rất kỹ trong cát rồi. Anh quay nhanh dần, nhắm trúng đích và thả cuộn dây thừng ra cho bay tới đó. Cuộn dây bay đi theo một hướng bất ngờ, chệch đích. Lần thứ hai chiếc kéo đập vào giữa lưng chừng vách tường cát và rơi xuống đất. Có lẽ tốc độ quay dây và góc của anh dùng khi anh nắm sợi dây không được đúng.

Sau mấy lần thử, anh xác định được tầm xa và góc khá đúng. Anh phấn khởi vì sự tiến bộ nhưng không có gì chứng tỏ rằng sự sai lệch giảm dần. Ngược lại đích của anh chệch khủng khiếp vì anh mệt và sốt ruột, có lẽ anh đã quá đơn giản hóa. Anh cảm thấy giận dữ vô lý và suýt bật khóc như người bị phản bội. Hình như đến lần thứ mười ba, khi anh sắp tuyệt vọng bỏ cuộc thì sợi dây thừng lao thẳng tới chỗ mấy bao cát. Nước bọt trong miệng anh ứa ra, mặc dù anh đã cố nuốt vào. Nhưng tự hài lòng lúc này vẫn còn quá sớm. Anh mới chỉ có trong tay số tiền đủ mua một tấm vé xổ số. Rồi anh sẽ biết mình trúng hay trượt. Tất cả thần kinh của anh hướng về phía sợi dây thừng khi anh kéo nhè nhẹ nó về phía anh như thể anh kéo những ngôi sao chiếu mệnh bằng một sợi mạng nhện vậy.

Sợi dây bám rất chắc.

Lúc đầu anh không dám tin, nhưng sợi dây quả thực không động đậy. Anh thử dùng sức kéo mạnh hơn. Đầu óc anh căng thẳng chờ đợi giây phút của ảo tưởng... sắp đến rồi chăng?... Hay ngay tức khắc? Nhưng không còn nghi ngờ gì nữa. Lưỡi câu làm bằng chiếc kéo đã bám chắc vào mấy bao cát. Thật là may mắn! Một sự may mắn không thể nào tin được! Từ lúc này trở đi, mọi việc sẽ tiến triến thuận lợi cho anh. Anh tụt xuống khỏi mái nhà, lòng đầy hồi hộp và bước về chỗ sợi dây buông thẳng đứng một đầu khe khẽ đong đưa bên bức tường cát. Mặt đất dàn ra... gần đến nỗi anh hầu như không thể tin nổi. Mặt anh ngây ra, đôi môi anh run rẩy. Anh đã phát hiện ra rồi và phải tiến hành gấp bằng không sẽ lỡ việc.

Anh nắm chặt lấy sợi dây và bắt đầu từ từ leo lên. Đột nhiên sợi dây dãn ra như làm bằng cao su. Anh giật bắn người, mồ hôi toát ướt đầm. May sao sau khi dãn ra độ ba mươi phân thì nó ngừng lại. Anh đu người lên để thử sức chịu đựng của sợi dây và lần này dường như không còn lý do gì để lo ngại nữa. Anh nhổ nước bọt vào lòng bàn tay, kẹp sợi dây vào giữa hai chân và bắt đầu trèo lên. Anh leo lên như một con khỉ đồ chơi leo cây dừa giả. Mồ hôi trên trán anh lạnh toát có lẽ do quá căng thẳng. Anh cố không chạm vào tường để cát khỏi rơi xuống, và chỉ bám chắc lấy sợi dây thừng. Nhưng anh cảm thấy khó chịu khi cả người anh xoay tròn trong không trung. Người anh nặng hơn anh tưởng và việc leo lên quá chậm. Sao lại run lẩy bẩy thế này? Hai cánh tay của anh bắt đầu run lật bật ngoài ý muốn và anh như có cảm giác là đang dùng roi tự đánh mình. Có lẽ đó là phản ứng tự nhiên sau bốn mươi sáu ngày kinh hoàng vừa qua. Anh mới trèo được khoảng một mét, mà cái hố tưởng tới hai trăm mét. Khi chiều sâu của cái hố tăng dần, anh bắt đầu cảm thấy choáng váng. Anh mệt quá chừng. Không nên nhìn xuống? Nhưng kìa, mặt đất kia rồi! Cái mặt đất mà anh đi về phía nào cũng sẽ hướng về tự do... đi đến tận cùng Trái Đất. Khi nào anh lên đến mặt đất, cái giây phút vô tận ấy sẽ trở thành bông hoa nhỏ ép giữa những trang nhật ký của anh... lá cỏ độc hay loài cây ăn thịt cũng sẽ không là gì khác hơn một vật gần như trong suốt, và khi anh nhấm nháp chén trà trong phòng khách, anh sẽ cầm nó lên, đưa ra trước đèn và vui vẻ kể lại lai lịch của nó.

Và giờ đây, anh tuyệt nhiên không có chút ý định nào kết tội người thiếu phụ ấy. Anh có thể cả quyết rằng nếu chị không hẳn là một phụ nữ quý phái thì chị cũng không phải là một con điếm. Nếu chị cần sự trợ cấp nào sau này anh sẽ vui lòng cam đoan làm điều đó... chị muốn bao nhiêu cũng được. Chị là một sinh vật ngu xuẩn mà giá trị duy nhất là bám riết lấy tấm vé khứ hồi... như anh vậy. Song ngay cả khi có tấm vé khứ hồi, nếu điểm khởi hành khác nhau thì chỗ đến lẽ cố nhiên là cũng khác nhau nữa. Sự thực, không có gì đặc biệt lạ lùng, nên tấm vé trở về của anh lại là tấm vé ra đi của chị.

Giả dụ như ngay cả lúc này, chị đã phạm phải một lầm lỗi... cuối cùng, một lầm lỗi vẫn là một lầm lỗi. Đừng nhìn xuống. Không nên nhìn xuống.

Một nhà leo núi, một người lau cửa sổ trên một tòa nhà cao tầng, một chuyên viên điện trên đỉnh tháp vô tuyến truyền hình, một nghệ sĩ đu dây của một gánh xiếc, một người thợ nạo ống khói của một nhà máy - lúc toi mạng chính là lúc anh ta nhìn xuống.

CHƯƠNG 24

Anh đã thành công!

Anh điên cuồng bò lên, ngón tay bíu chặt vào mấy bao cát, chẳng chú ý gì đến da tay bị xây xước. Xong! Anh đã tới miệng hố! Không còn lo bị tuột xuống ngay cả khi anh chỉ bám hờ hờ thôi. Tuy nhiên anh chưa thể duỗi thẳng tay ra và khá lâu, anh vẫn giữ nguyên tư thế cũ, tay bíu chặt vào mấy bao cát.

Đúng ngày anh thoát thân, ngày thứ bốn mươi sáu kể từ ngày anh bị đưa xuống hố, trời nổi gió to khi anh bò đi, cổ và mặt anh bị những hạt cát nham nhám quất mạnh vào. Anh không lường được chuyện sẽ có gió to như thế này. Ở trong hố anh chỉ thấy sóng biển nghe gần hơn, và bây giờ đây đáng lẽ là đêm tối yên tĩnh mới phải. Ngoài ra nếu gió mạnh như vậy chắc chắn anh không thể hy vọng trời sẽ có sương mù. Có thể trời chỉ nhờ nhờ khi nhìn từ dưới lên. Có thể anh đã nhầm cảnh cát bay với sương mù. Dầu sao, tình hình cũng có vẻ phức tạp đây.

Anh bồn chồn ngước nhìn lên. Trong ánh sáng nhàn nhạt, chiếc chòi canh có vẻ như nghiêng về một phía. Nó ở xa và không đáng ngại lắm. Nhưng người ở chòi canh chỉ có thể quan sát anh bằng ống nhòm, nên anh không coi khoảng cách đó là tốt. Anh tự hỏi không biết họ đã thấy mình chưa. Chắc chưa, nếu thấy họ đã kéo chuông báo động ngay rồi.

Chị đã cho anh biết rằng vào một đêm mưa bão cách đây gần nửa năm, trong một cái hố ở phía tây rìa làng một bức tường đã sụp xuống và gần nửa ngôi nhà đã bị chôn vùi trong cát. Tiếp đó trời mưa, cát ngấm nước mặn gấp đôi đã đè bẹp ngôi nhà như người ta bóp một vỏ bao diêm vậy. Rất may không ai bị thương nhưng sáng hôm sau cả gia đình đó định trốn đi. Khoảng năm phút sau khi chuông báo động réo lên, dân trong vùng đã nghe thấy tiếng kêu khóc của bà già bỏ trốn đi bị bắt về. Chị còn nói thêm: Hình như gia đình đó có máu điên.

Không, anh không nên để phí lấy một phút. Anh cương quyết ngẩng đầu lên, đưa mắt nhìn quanh. Những bóng đen dài đổ dọc theo những ô trũng và đồi cát. Cảnh vật chìm trong màu đỏ sậm, từng lớp cát bị gió thổi rào rào từ trong bóng tối ra rồi lại bị những bóng tối khác nuốt chửng ngay. Liệu anh có trốn thoát sau lớp cát bay rào rào này mà không bị phát hiện? Anh bỗng sững người khi ngoảnh nhìn lại phía sau để xem ảnh hưởng của sự phản quang. Không chỉ có cát bị gió thổi tạo nên một lớp khói dày trắng đục hiện bao phủ cảnh vật, che khuất ánh nắng mặt trời đang lặn mà thôi. Cạnh đó, từng lớp sương mù vừa bị gió thổi tan thì ở chỗ khác sương lại bốc lên. Theo kinh nghiệm lúc còn ở dưới hố, anh biết rõ cát hút ẩm, nhưng anh không hề biết được rằng thực tế cát lại hút hơi nước nhiều đến thế. Cảnh tượng trông như một đám cháy sau khi những người lính cứu hỏa chữa xong. Tất nhiên, đây là một lớp sương mỏng, không có gì đặc biệt lắm trong ánh phản quang, nhưng đủ che cho anh thoát khỏi sự quan sát của người trên chòi canh.

Anh lấy đôi giày giắt ở thắt lưng ra đi vào, và nhét cuộn dây thừng vào túi. Chiếc kéo mang theo có thể là một vũ khí có ích trong trường hợp cần kíp. Anh sẽ trốn về phía đông, nơi khuất ánh sáng khúc xạ. Điều cần thiết trước hết đối với anh là tìm một chỗ nấp cho đến khi mặt trời lặn hẳn.

Nào, ta lên đường. Hãy hạ thấp lưng xuống và chạy dọc theo những chỗ trũng. Đừng rối trí. Hãy quan sát kỹ càng và tiến lên. Kìa, có một cái hố trú ẩn đằng kia. Có tiếng động gì đáng ngờ vậy nhỉ? Bị lộ chăng? Có lẽ không phải... đứng lên, và tiếp tục đi thôi. Đừng đi về phía tay phải nhiều quá. Triền đồi bên tay phải quá thấp, rất dễ bị phát hiện.

Con đường mòn hình thành do những người chở cát ban đêm, vạch thành một đường thẳng nối từ hố này sang hố khác. Ở phía bên phải đường này là một triền dốc thoai thoải với những vết lồi lõm. Đỉnh mái nhà của dãy nhà thứ hai hiện ra thấp thoáng. Rồi chúng lại được che bởi một dãy nhà khác ỏ phía bờ biển. Tường cát dọc theo mé đó thấp, và hàng rào thưa được dựng lên để chắn cát. Rõ ràng là những người sinh sống trong những hố đó có thể tùy ý đi ra đi vào qua vách cát hướng về phía làng. Khi anh hơi ngẩng đầu lên anh có thể nhìn thấy toàn bộ con đường dân đến trung tâm tỉnh lỵ. Những mái nhà lợp tôn, lợp rạ túm tụm vào nhau thành những chấm đen ở giữa vùng đất mấp mô, mở ra như một chiếc quạt trước mắt anh. Một hàng phi lao trơ trụi với một cái vũng trông như ao. Chỉ vì muốn bảo vệ một vùng đất tội nghiệp nằm dọc theo bờ biển đó mà có đến trên mười gia đình phải sống một cuộc sống cực nhọc.

Hiện tại những cái hố cực khổ đó ở về phía bên trái của con đường. Rải rác có những con đường nhỏ do những người khiêng thúng tạo thành và tiếp đó là những túi cát ải chôn trong cát chỉ rõ chỗ đó có hố. Chỉ nhìn thấy chúng thôi anh cũng đã khiếp rồi. Ở một số chỗ không thấy có thang dây buộc vào bao cát nhưng nhiều chỗ khác lại có. Anh thấy số người cực khổ mất hẳn ý chí thoát đi không phải ít. Anh hiểu dễ dàng tại sao người ta có thể sống một cuộc sống như vậy.

Nấp ngay xuống! Không, chẳng có gì hết, đó chỉ là một con quạ. Than ôi, anh đã không có được cơ hội nào để bắt nó đem nhồi bông, song những điều đó giờ cũng chẳng có ý nghĩa gì. Sự khao khát có được những vật trang trí, huy chương, trống hiệu, chỉ xảy ra khi người ta mơ đến những giấc mơ không thể tin là có thực. Cuối cùng, hình như anh đã ra được đến rìa làng và lên đến con đường chạy trên dãy cồn cát. Tầm nhìn rộng ra và anh thấy được biển ở phía bên trái. Gió mang theo vị mặn của biển cả. Chiếc khăn bông quấn quanh cổ anh bay bay theo gió, đập vào má anh. Như anh đoán, ở đây không có sương mù. Biển rực những khoảng sáng như nhôm, tụ lại thành những đợt sóng tựa như lớp màng phủ trên mặt sữa đun sôi. Mặt trời, bị chìm bởi những đám mây xốp hình như bị giữ lại, không còn đủ sức lặn nữa. Chân trời điểm lấm chấm những hình dáng bất động của những con tàu đen, mà từ chỗ anh đứng không thể đoán được kích thước và độ xa.

Phía sau anh chỉ có những cồn cát phẳng phiu uốn lượn thành những rặng đồi bất tận, kéo dài đến tận mỏm đất nhô ra biển. Nếu tiếp tục đi như vậy có lẽ sẽ nguy hiểm. Anh lo lắng quay lại phía sau; may mắn thay chiếc chòi canh bị một đồi cát thấp che khuất. Khi anh nhích lên một chút để quan sát, mắt anh nhìn thấy một cái lán thấp, ngập một nửa trên triền dốc ở bên phải. Vì bóng tối nên trước đó anh không thấy cái lán đó. Ở phía khuất gió của lán có một cái hố sâu hình như đã được ai đó dùng xẻng xúc cát lên.

Một chỗ nấp lý tưởng đây rồi. Kết cấu của cát ở đây mịn màng như lớp trong của vỏ sò, và không có dấu hiệu nào tỏ ra có người ở trong đó. Nhưng anh phải xử trí ra sao với dấu chân của chính mình? Anh quay lại tìm dâu chân và nhận thấy cách chừng ba mươi thước chúng đã bị xóa sạch. Thậm chí khi anh đứng một chỗ, các dấu chân đã thay hình đổi dạng ngay trước mắt anh. Về một phương diện nào đó, gió cũng có ích.

Định vòng ra đằng sau lán, anh bỗng nom thấy một vật gì đen đen đang rón rén bước từ phía trong ra. Thì ra đó là một con chó lông hung đỏ, phục phịch như một con lợn. Không nên làm nó hoảng sợ. Đi đi, cút ngay! Nhưng con chó không hề lộ dấu hiệu nào tỏ ra muốn bỏ chạy, nó vẫn đứng như chôn chân dưới đất, đôi mắt nhìn anh trừng trừng. Một tai bị rách toạc, đôi mắt nhỏ xíu không thích hợp với thân hình khiến con vật nom càng thêm gian giảo. Nó đánh hơi anh. Liệu nó có sủa không? Anh tự hỏi. Cứ để nó thử sủa xem sao. Anh đã thủ sẵn cái kéo trong túi. Cứ để nó sủa và anh sẽ cắm ngập cả cái kéo vào óc nó! Con vật vẫn chằm chằm nhìn anh một cách bướng bỉnh, song nó im lặng, thậm chí không dám gầm gừ nữa. Đây là một con chó hoang chăng? Bộ lông của nó xơ xác, và mõm đầy những vết sứt sẹo. Người ta vẫn bảo loại chó không sủa là loại chó hết sức nguy hiểm. Mẹ kiếp! Đáng lẽ phải mang theo thức ăn mới đúng. Nói đến thức ăn anh mới nhớ ra mình đã quên khuấy không mang theo lọ thuốc độc cyanua kali. Ôi thôi, thấy kệ nó. Người thiếu phụ đó sẽ không bao giờ tìm ra chỗ anh giấu lọ thuốc độc đâu. Anh đưa tay lên miệng khẽ huýt sáo để xem con chó có chú ý không. Để trả lời, con chó uốn cong cái mõm mỏng, ám khói lên, nhe hàm răng vàng ệch bám đầy cát. Anh đoán, con vật chắc hẳn đã nhận thấy anh chẳng lấy gì làm ngon lành lắm. Con vật có một cái cổ họng khá rộng. Tốt hơn anh nên thu xếp làm sao để ngay từ đầu anh đã hạ được nó, thế nhưng...

Bất chợt con chó lảng nhìn đi phía khác, đuôi nó cụp xuống, và nó bước đi thong thả với vẻ uể oải tựa như chẳng có chuyện gì xảy ra. Rõ ràng con vật đã nhượng bộ trước ý chí không chịu khuất phục của anh. Sức mạnh tinh thần của anh chưa đến nỗi tệ lắm khi anh có thể nhìn mà khuất phục được con chó. Anh thả người tuột xuống, nằm dựa vào thành hố. Anh ngồi ở chỗ khuất gió và thở phào với vẻ hài lòng. Con chó đang lê bước dưới những cơn gió mạnh và biến mất sau lớp cát bay mù mịt. Việc một con chó hoang lấy chỗ này làm nơi ở của nó là một sự việc đảm báo rằng không có một ai lui tới đây. Chừng nào con chó không kể lại cho bọn quan chức trong làng nghe, chừng đó an ninh của anh ở đây còn có vẻ được đảm bảo. Mặc dầu mồ hôi bắt đầu toát ra, nhưng anh cảm thấy dễ chịu. Yên tĩnh làm sao! Hệt như anh đang được bọc trong một lớp gelatin vậy. Dù cho anh có ôm một trái bom, đã được ấn định nổ vào giờ X, anh cũng chẳng bận tâm về tiếng tích tắc của chiếc đồng hồ báo thức nữa. Người bạn Mobius của anh sẽ lập tức phân tích cho anh nghe tình trạng này như sau:

- Ông bạn của tôi ơi, cái mà anh đang làm là tự an ủi bằng những phương tiện để trốn thoát, chứ không phải mục đích trốn thoát.

Và anh sẽ dễ dàng đồng ý:

- Đúng lắm. Song tôi tự hỏi liệu anh có phân biệt một cách chính xác giữa phương tiện và mục đích không. Liệu dùng những định nghĩa như nhu cầu đòi hỏi có đúng không?

- Không, không, không ích gì hết. Anh không thể sử dụng thời gian theo chiều thẳng đứng. Một thực tế phải thừa nhận là, thời gian đi theo chiều ngang.

- Vậy nếu anh dùng nó theo chiều thẳng đứng thì sao?

- Nếu thế anh sẽ là một cái xác ướp.

Anh chép miệng, tháo giày ra. Quả thực, thời gian hình như chạy theo chiều ngang. Anh không thể chịu nổi cát và mồ hôi bết lại giữa các kẽ ngón chân. Anh tháo giày và tất, duỗi các ngón chân cho không khí lùa vào các kẽ ngón. Hừm, không hiểu sao nơi nào có loại vật sống cũng có cái mùi khó chịu thế nhỉ? Nếu các loài vật đều thơm tho như hoa cỏ thì hay biết mấy! Không. Đó chính là mùi chân anh. Một cảm giác vừa thân thiết vừa lạ lùng chợt dâng lên trong anh, khi anh nhận ra điều đó. Anh nhớ có ai đó nói rằng không gì ngon hơn thứ nước vàng vàng chảy ra từ lỗ tai của chính mình, nó còn ngon hơn cả loại pho mát chính cống. Như thế, trên đời cũng có nhiều vật có một sức quyến rũ và người ta ngửi mãi không biết chán... như một cái răng sâu chẳng hạn.

Lối vào trong lán bị cát lấp quá nửa, nên gần như không thể nhìn được vào phía trong. Liệu đây có phải những vật còn sót lại của một cái giếng nước cũ không nhỉ? Một cái lán được dựng lên để che cho cát khỏi tràn vào giếng thì kể cũng lạ. Đương nhiên người ta khó lòng kiếm ra nước ở một chỗ như thế này. Anh cố nhìn vào trong lán, và lần này, anh bị choán bởi mùi chó thực sự. Mùi loài vật thối thì khỏi phải bàn. Anh nhớ có một nhà xã hội học nói rằng anh thích linh hồn của một người Triều Tiên nhưng lại không thể chịu đựng được cái mùi của anh ta. Thôi vậy, nếu thời gian chạy theo chiều ngang, tốt hơn nên chỉ cho anh biết nó chạy nhanh đến mức nào... Niềm hy vọng và nỗi khó chịu... Một cảm giác nhẹ nhõm và nôn nóng. Anh nhận thấy bị nhử mồi kiểu này thực không tài nào chịu nổi. Anh phủ cái khăn bông lên mặt rồi ngả lưng xuống. Có thể đó chính là mùi người anh, nhưng anh không định khen ngợi nó tí nào.

Một vật gì đang bò chờn vờn lên mu bàn chân anh. Cái lối bò này, gần giống với lối bò của loài côn trùng thuộc họ cánh cứng. Anh quả quyết rằng đây phải là giống bọ đất, bởi vì nó bò một cách khó nhọc trên sáu cái chân yếu ớt. Thậm chí anh cũng chẳng muốn xem xem đó là con gì. Cứ cho rằng nó thuộc họ cánh cứng đi chăng nữa thì anh vẫn lưỡng lự không biết mình có thực sự muốn dò theo nó hay không. Rõ ràng là anh không đủ khả năng để quyết định dứt khoát.

Một cơn gió nhẹ thổi chiếc khăn che mặt anh sang một bên. Chi cần liếc qua anh cũng có thể nhận ra một dãy cồn cát vàng rực và sáng lấp lánh. Một con đường màu vàng và đột ngột đổ xuống vào bóng tối. Có một cái gì là lạ trong cách sắp xếp không gian ở chốn này, và anh rùng mình với một nỗi cô đơn huyền bí dành cho con người. (Phải, đây chắc chắn là một quang cảnh đầy thơ mộng. Một quang cảnh như vậy ngày nay hẳn sẽ có một sức lôi cuốn mạnh mẽ đối với các khách du lịch trẻ tuổi. Đây là một bảo vật nạm vàng... Tôi có thể bảo đảm sự phát triển tương lai của nó như một người có kinh nghiệm trong nghề này vậy. Nhưng nếu định phát triển nó, thì trước hết phải quảng cáo đã! Nếu không quảng cáo thì đến ngay loài ruồi cũng chẳng thèm đến. Chốn này có thể không có nữa, nếu không một ai hay biết gì nó. Tựa hồ một người có viên đá quý mà không biết dùng vào việc gì cho thực tế. Vậy chúng ta sẽ phải làm gì? Tôi tính sẽ giao việc cho một người chụp ảnh giỏi, và bảo anh ta chụp cho tôi mấy bức bưu ảnh thực tốt để làm quảng cáo. Ngày trước, người ta thường tìm những nơi phong cảnh hữu tình rồi mới thuê chụp bưu ảnh. Nhưng bây giờ, thông thường người ta lại đặt làm bưu ảnh trước... rồi sau đó mới nghĩ đến việc tạo nên một nơi đẹp. Nếu bạn thích xem qua thì nhân đây, tôi có mang theo vài ba hình mẫu). Cái anh chàng bán bưu ảnh tội nghiệp nọ đã mò đến đây với ý định chào mời bọn dân quê vào việc của mình, nhưng rồi chính anh ta lại bị lôi kéo vào công việc của họ, và anh ta đã ốm mà chết. Tuy nhiên, hiển nhiên anh không thể tưởng tượng được rằng người bán bưu ảnh đó lại có tài hùng biện đặc biệt. Có lẽ anh chàng đã quá thực thà bày tỏ niềm hy vọng của mình đối với chốn này và đã không ngần ngại dốc hết cả những gì mình có vào công việc đó. Lạy trời, thử hỏi thực chất của vẻ đẹp này là cái quái gì kia chứ? Phải chăng là sự sắp đặt chính xác của thiên nhiên và các định luật vật lý của nó, hoặc là sự tàn nhẫn của thiên nhiên, không ngừng chống đối trí tuệ của con người?

Cho đến ngày hôm qua, ý nghĩ về phong cảnh nơi đây luôn khiến anh thấy buồn nôn. Anh đã thực sự suy nghĩ, với một nỗi hằn học rằng những cái hố này thực sự thích hợp với những kẻ lừa đảo như bọn bán buôn ảnh.

Tuy nhiên, không có lý do nào để nghĩ về cuộc sống trong mấy cái hố đó và vẻ đẹp của phong cảnh bằng cách đem đối chiếu với nhau như thế. Cảnh đẹp không nhất thiết phải có cảm tình với con người. Quan điểm của riêng anh khi nghiên cứu về cát như một phần tử tách rời khỏi một khối tĩnh không phải là điều gì rồ dại... một dòng cát gồm những hạt cát nhỏ bằng một phần tám milimét... một thế giới trong đó sự tồn tại là một lô những trạng thái. Nói cách khác, vẻ đẹp của cát thuộc về sự chết chóc. Chính vẻ đẹp của sự chết chóc đã len lỏi vào vẻ đẹp tráng lệ của cảnh đổ nát điêu tàn của nó và sức mạnh vĩ đại của sự hủy diệt của chính nó. Không. Hãy khoan đã. Nếu anh bị chỉ trích là đã tha thiết với cái vé khứ hồi của mình, anh sẽ ở nguyên một chỗ. Người ta thích phim về các loài vật hoang dã và chiến tranh bởi vì người ta nhận thấy ngay khi rời khỏi rạp chiếu bóng rằng cũng cái ngày xa xưa đó, nối tiếp cái ngày xa xưa hôm trước đang chờ ta... Thậm chí người ta thích cả những phim gần với hiện thực đến mức chúng suýt khiến họ lên cơn đau tim. Liệu có kẻ nào thực sự ngu xuẩn tới mức đi xem chiếu bóng với một khẩu súng thật nạp đạn hẳn hoi không? Người ta bảo có vài loài chuột uống nước tiểu của chúng thay cho nước, hoặc những con côn trùng ăn thịt thối, hoặc những bộ lạc du cư chỉ biết đi tới cùng trời cuối đất, có thể thích nghi cuộc sống của họ ở giữa hoang mạc. Nếu ngay từ thuở khai thiên lập địa, người ta luôn tin rằng chuyến đi của ta sẽ không có ngày về, thì ta sẽ không phải tha thiết bám lấy cát một cách uổng công như con hến cố bám vào một tảng đá đến thế. Nhưng những kẻ du cư đó đã đi quá xa đến chỗ họ tự coi mình là “những kẻ du mục” vì thế...

Phải rồi, có lẽ anh nên kể về phong cảnh này cho người thiếu phụ ấy nghe. Có lẽ anh nên hát cho chị nghe bài ca về cát, nơi không có chỗ cho ngày về, mặc dù anh hát chẳng hay ho gì. Ít ra thì anh cũng có thể bắt chước một cách vụng về một thằng đĩ đực quyến rũ một người đàn bà bằng cách thả một loại mồi khác đời. Song với khuôn mặt áp vào cát, anh chẳng khác nào một con mèo nằm trong một cái bao giấy.

Ánh sáng trên dãy đồi chợt biến mất. Trước mắt anh toàn bộ cảnh vật chìm trong bóng tối. Do không để ý nên anh không nhận thấy gió lặng dần, và lúc này sương mù đang tràn đến cuồn cuộn. Có lẽ bởi thế mà mặt trời đã lặn đột ngột đến vậy.

Thôi được, ta hãy lên đường!

CHƯƠNG 25

Anh buộc phải trốn thoát bằng cách đi xuyên qua làng trước khi nhóm khiêng cát bắt tay vào việc. Kinh nghiệm cho thấy, anh chỉ còn một tiếng đồng hồ nữa để ra tay hoặc, nói trừ hao cho chắc chắn, thì anh còn cả thảy bốn mươi lăm phút. Doi đất nhô ra biển như ôm lấy ngôi làng, hơi cong cong về phía đất liền, vươn vào đến tận cái vịnh ở phía đông và ép đường làng thành một con đường độc đạo. Những vách đất dựng đứng của mỏm đất nhô ra biển kết thúc tại những cồn cát nhẵn nhụi hơi nhô cao. Nếu anh đi thẳng về phía trước, với những ánh đèn màu trắng bệch trong làng luôn luôn ở về phía tay phải, anh có thể hy vọng thoát khỏi ngay tại chỗ những tường cát kết thúc. Cũng phải đi tới trên một dặm đường. Qua khỏi đoạn đường đó là vùng ngoại vi của làng. Anh không sao nhớ nổi bất kỳ ngôi nhà nào, ngoài mấy khoảnh ruộng trồng lạc nằm rải rác đó đây. Nếu băng qua được mấy cồn cát, có lẽ anh sẽ xuống tới đường làng một cách an toàn. Ít ra thì lòng đường cũng làm bằng đất sét đỏ, và nếu anh chạy hết sức mình, thì chỉ độ mười lăm phút sau anh sẽ ra tới đường cái. Khi ra được tới đường cái, là kể như anh đã thắng cuộc. Xe buýt sẽ chạy, và con người sẽ biết suy nghĩ hợp lý.

Vậy thì, theo sự tính toán của anh, anh có ba mươi phút để băng qua làng. Cát, có cái rầy rà là làm người ta tiêu phí quá nhiều sức lực, không phải chân bị lún sâu vào cát mà vì nó không vững chắc. Nếu chạy trên cát, sức lực còn bị hao tổn hơn nữa. Vì thế, bước dài và thận trọng có lẽ hiệu lực hơn cả. Tuy nhiên, bù lại với sự hao phí năng lực này, một khi bước trên cát, người ta không phải lo đến việc tiếng động của bước chân mình sẽ bị phát giác. Đó là một điểm lợi cho anh.

Bây giờ hãy nhìn xem ta đang ở đâu! Ngã hay không anh cũng chẳng buồn bận tâm, và anh thường ngã dúi trên những triền dốc thoai thoải và những vũng cát nóng, cát ngập tới đầu gối. Nào có chỉ đáng kể, song nếu anh nhào xuống một cái hố cát khác thì thực khốn, lúc ấy liệu anh còn biết làm gì?

Trời đổ tối, cát trải dài vô tận thành những đợt sóng nhấp nhô. Những đợt sóng cát giữa những đợt sóng cát, và giữa những đợt nhỏ còn có vô vàn những gợn nhỏ hơn và những vũng cát nhỏ hơn. Ánh đèn trong làng mà anh dùng làm tiêu điểm, thỉnh thoảng hiện ra trước mắt anh, vì chúng bị những đồi cát vô tận che khuất. Khi anh trông thấy ánh đèn đó, anh vẫn tiếp tục bước nhờ trực giác. Anh luôn luôn lầm lẫn. Có lẽ đôi chân anh có khuynh hướng tiến lên những chỗ cao hơn, tìm kiếm một cách vô ý thức những ánh điện đó.

Chà! Anh lại lầm lẫn nữa rồi! Ngôi làng ở về phía bên trái nhiều hơn. Nếu cứ tiếp tục như thế này, chẳng mấy chốc anh sẽ đi thẳng vào làng mất. Mặc dù anh đã băng qua cả thảy ba cồn cát cao như ngọn đồi, vậy mà ánh đèn chẳng có vẻ gì tiến lại gần anh hơn. Tựa hồ anh đang tiến theo hình vòng tròn ở cùng một chỗ vậy. Mồ hôi chảy giàn giụa cả vào mắt. Anh dừng bước, thở một hơi thực sâu.

Anh tự hỏi không rõ người thiếu phụ ấy đã thức dậy chưa? Anh cũng tự hỏi không biết nàng sẽ phản ứng ra sao, khi thức dậy không thấy anh ở đó. Không, nàng không thể nhận ra điều đó ngay được. Có thể nàng cho rằng anh đang nghỉ ngơi ở phía sau nhà. Tối hôm nay nàng sẽ mệt. Chắc chắn là nàng sẽ ngạc nhiên vì đã ngủ cho tới khi trời tối mịt mà không dậy nổi. Rồi, cuối cùng, nàng sẽ nhớ lại những việc xảy ra vào buổi sáng giữa hai người, từ hơi ấm còn lại giữa cặp đùi của nàng, lúc ấy vẫn còn hơi đau và khô rát. Nàng sẽ vừa mỉm cười e thẹn, vừa mò mẫm tìm cây đèn.

Song anh chẳng việc gì phải cảm thấy có bổn phận và trách nhiệm với nụ cười của nàng. Việc anh biến mất, đối với nàng, cũng tựa như nàng bị mất đi một mảnh vườn vụn trong cuộc đời mình mà thôi, một thứ mà nàng có thể thay thế một cách dễ dàng bằng chiếc đài thu thanh hay cái gương soi.

- Anh đã giúp đỡ em rất nhiều. Khác hẳn khi em sống một mình. Các buổi sáng em làm lụng thấy rất dễ dàng, và công việc cũng xong xuôi sớm hơn ít nhất là hai tiếng. Em tính em sẽ đề nghị Hội đồng làng giao thêm cho em một số công việc phụ để em làm ở nhà. Em đã dành dụm được một số tiền. Và biết đâu ngày nào đó em chẳng lại có thể mua nổi một chiếc đài thu thanh, chiếc gương soi hay một thứ đồ vật gì đó...

(Đài thu thanh và chiếc gương soi... đài thu thanh và chiếc gương soi...) Như thể cả đời người chỉ có thể nhằm vào mỗi hai thứ ấy. Đài thu thanh và gương soi đều có một điểm giống nhau: cả hai thứ ấy có thể gắn bó người này với người kia. Nó phản ánh những nỗi khát khao, mà những nỗi khát khao ấy đụng chạm đến nỗi thầm kín nhất trong cõi lòng chúng ta. Thôi được, khi về tới nhà, anh sẽ mua ngay một chiếc đài và gửi tới cho nàng. Anh sẽ dốc tất cả số tiền mà anh có, để mua một chiếc đài bán dẫn loại hảo hạng nhất hiện có trên thị trường.

Nhưng còn chiếc gương thì không thể hứa hẹn dễ dàng như thế. Ở đây một chiếc gương soi sẽ hỏng ngay. Chỉ trong vòng nửa năm, lớp thủy ngân sau gương sẽ bong ra; thậm chí mặt gương cũng sẽ bị hoen ố do sự cọ xát thường xuyên của cát bụi trong không khí. Cũng như chiếc gương nàng hiện có; nếu ta nhìn vào gương bằng một mắt, thì không trông thấy mũi... còn nếu như ta nhìn thấy mũi thì không trông thấy miệng. Không, gương khác hẳn một chiếc đài phát thanh, bởi vì nó là phương tiện của mối quan hệ nên phải có ai đó ở đấy sẽ ngắm nhìn nàng đã, nếu không, phỏng chiếc gương còn có ích chỉ đối với một kẻ chẳng nhìn ngắm?

Lúc này chắc hẳn nàng đang ngạc nhiên lắm. Nàng đang dỏng tai lên nghe ngóng. Có phải anh đã cân nhắc rất lâu về công việc của mình không? Anh đúng là... một kẻ bất lương chỉ biết chuồn một mình! Anh tự hỏi chẳng rõ nàng có gào khóc không? Nàng có gục xuống vì suy sụp tinh thần không? Thế nhưng, cho dù nàng có làm bất kể việc gì đi nữa thì đấy đâu phải trách nhiệm của anh. Chính anh là người đã khước từ việc công nhận sự cần thiết của một chiếc gương cơ mà.

Mình đã đọc một câu chuyện như vậy ở đâu rồi thì phải... Bây giờ, việc bỏ nhà ra đi đang là một cái mốt. Mình nghĩ rằng chẳng qua vì điều kiện sống quá tồi, nhưng đấy không phải là lý do duy nhất. Câu chuyện ấy kể về một gia đình trung nông, vừa mới tậu thêm ruộng, mua thêm máy móc, và đang ăn nên làm ra. Đúng lúc ấy, người con trai cả bỗng nhiên bỏ nhà ra đi. Anh ta là một thanh niên cần cù, ít nói. Cha mẹ anh ta rất lo âu bối rối, không hiểu cớ sao con mình lại làm thế. Ở nông thôn, người ta vốn vẫn hay nghĩ tới bổn phận và tai tiếng, vì thế phải tìm ra mọi lý do biện bạch cho việc người thừa kế của gia đình bỏ nhà ra đi...

Anh tự nhủ, thế là cuối cùng anh đã kết thúc việc leo trèo, nhưng anh mới chỉ lên được nửa quãng đường. Không, bậy nào. Ở đây mặt đất bằng phẳng hơn. Nhưng những đốm sáng mà anh chọn làm đích nay đã biến đi đâu mất? Anh tiếp tục cất bước với cái cảm giác không lấy gì làm tin tưởng. Chỗ anh đứng rõ ràng là đỉnh cao của một đụn cát khá hơn. Tại sao đứng ở đây anh không thể trông thấy những đốm sáng ấy? Một cảm giác sợ hãi khiến hai chân anh như tê dại hẳn đi. Có lẽ sự lười biếng cố hữu của anh là nguyên nhân dẫn đến thất bại này. Anh trượt xuống một cái dốc dựng đứng, chẳng cần bận tâm tới phương hướng. Đó là một hẻm núi dài ít ai ngờ tới, không chỉ sâu mà còn rộng. Vô số gợn cát trải hỗn độn dưới đáy hẻm núi; chúng làm anh bối rối không biết cân nhắc ra sao. Anh hoàn toàn không sao hiểu nổi vì cớ gì ánh sáng trong làng lúc này không trông thấy nữa. Có lẽ anh đã bị lạc đường, nhưng chưa đáng ngại. Anh đã định rẽ sang trái, nhưng có thể vì sợ đi nhầm vào trong làng, nên anh nghĩ hãy rẽ sang hướng bên phải để tiến gần hơn nữa tới phía có ánh đèn. Chẳng mấy chốc sương mù tan và những vì sao sẽ hiện ra. Lúc này chỉ có một cách nhanh nhất và có hiệu quả nhất, là trèo lên bất kỳ chỗ đất cao nào, bất kể chỗ ấy ở đâu, chỉ có thể may ra mới mong tìm được một chút hy vọng.

Cho đến giờ anh vẫn không sao hiểu nổi vì cớ gì mà người thiếu phụ nọ lại gắn bó cuộc đời mình với dòng sông Hades ấy đến thế... Tình yêu quê hương và bổn phận chỉ thực sự có ý nghĩa khi người ta chịu mất mát một cái gì đó. Vậy nàng đã mất mát những gì trong cái thế giới của nàng?

(Chiếc đài phát thanh và chiếc gương... Chiếc đài phát thanh và chiếc gương...)

Tất nhiên anh sẽ gửi cho nàng một chiếc đài phát thanh. Nhưng không hiểu rồi đây sự việc sẽ ra sao một khi cái mà nàng đã mất mát còn nhiều hơn những cái nàng thu lại được? Chẳng hạn nàng đã không chút e dè khách khí trong việc hầu anh tắm, một việc nàng rất thích làm. Nàng vẫn thường để dành nước cho anh tắm, thậm chí giặt giũ quần áo cho anh nữa, một việc mà người ở đây coi là hết sức phí phạm. Nàng té nước ấm vào giữa hai đùi anh, như nàng vẫn làm thế cho mình, lúc ấy nàng cúi gập người xuống và cười khanh khách. Chắc rằng nàng chẳng còn dịp nào để cười như vậy nữa.

Mỗi khi nghĩ tới những gì mà dân làng đã gây cho mình, anh lại nhận thấy nỗi tai hại vô kể mà anh đã phải chịu đựng. Mối quan hệ giữa anh và người đàn bà ấy nào có gì đáng kể. Có lúc anh đã toan tính cách trả thù họ. Thế nhưng anh chưa quyết định được cách trả thù nào là khốc liệt nhất. Thoạt đầu anh đã nghĩ tới việc nổi lửa đốt trụi cả làng, hoặc rắc thuốc độc xuống các giếng nước ăn, hoặc đặt bẫy nhử từng người xuống hố cát. Anh đã tự khích lệ mình như vậy, khuấy động trí tưởng tượng bằng cách nghĩ tới những biện pháp trả thù ghê gớm nhất. Nhưng lúc này khi anh đã có cơ hội để biến chúng thành hành động, anh không thể nghĩ ngợi một cách trẻ con như vậy nữa. Xét cho cùng, bạo lực của một kẻ cô đơn không nên quá tàn bạo đến vậy. Cách duy nhất là báo cho những người có thẩm quyền. Chà, trước tiên anh sẽ báo cáo chuyện này lên ngài cảnh sát trưởng.

Hãy khoan! Tiếng động gì vậy? Anh vừa thoáng nghe thấy. Có lẽ là do anh tưởng tượng. Những ánh đèn từ ngôi làng biến đâu mất rồi? Mặc dầu mặt đất gập ghềnh, nhưng thực sự quá ư vô lý nếu như không nhìn thấy chúng. Anh dễ dàng xác định anh định đi về bên trái, rồi quay về hướng mũi đất, nhưng bị mấy dãy đồi cao chắn mất tầm nhìn. Anh không được lãng phí thời gian nữa, và cần dũng cảm rẽ ngay sang hướng phải.

... Cuối cùng, vẫn còn một điều mà anh không muốn nàng quên... Nàng sẽ không bao giờ có thể trả lời nổi câu hỏi của anh. Đã hai ngày trời đổ mưa. Khi gặp mưa, áp lực làm cho cát trượt tăng lên, nhưng nạn cát bay lại giảm đi. Bởi vì họ nhận làm thêm chút công việc phụ vào ngày mưa đầu tiên thì những ngày sau họ đã có thể bắt tay vào việc dễ dàng hơn. Anh quyết định tìm hiểu cho ra xem cơn cớ gì đã giữ chân nàng dưới hố, và anh định làm việc này vẫn với sự nhẫn nại của một kẻ đang cạy một chiếc vảy khỏi lớp da tróc lở. Ngay chính anh cũng ngạc nhiên trước tính kiên nhẫn của mình. Mới đầu nàng lấy làm vui thích để cho nước mưa quật lên tấm thân trần truồng, nhưng cuối cùng nàng rơm rớm nước mắt. Nàng bắt đầu nói gì đó về cái hậu quả mà nàng không sao đành lòng lìa bỏ, chỉ vì vẫn còn lại đó di hài của chồng và con nàng, những người đã bị cát vùi cùng với dãy chuồng gà vào hôm xảy ra trận bão. Chà, đó là điều có thể hiểu được. Nàng hoàn toàn có lý, và thậm chí anh có thể nhận thức thấu đáo được tính dè dặt, kín đáo của nàng, mặc dù cho tới lúc ấy nàng vẫn không nói hết với anh về câu chuyện đó. Dù sao chăng nữa, anh vẫn tin nàng; lập tức anh quyết tâm ngay ngày hôm sau sẽ dùng thời gian ngủ của mình để tìm kiếm những di hài.

Trong suốt hai ngày liền, anh liên tục đào đào xới xới tại chỗ mà nàng đã chỉ cho anh. Nhưng anh không tìm thấy gì, ngay cả dấu vết của dãy chuồng gà, chứ đừng nói chỉ tới hài cốt. Sau đó nàng lại chỉ cho anh một chỗ khác. Tại đây anh cũng chẳng tìm thấy gì hết. Và rồi nàng lại chỉ cho anh những nơi khác. Cứ như vậy, anh đã đào xới một cách uổng công suốt chín ngày liền, tại năm điểm khác nhau, thế rồi nàng bắt đầu xin lỗi anh, nom như thể nàng sắp òa khóc đến nơi. Nàng bảo rằng rõ ràng vị trí của ngôi nhà đã thay đổi, nó đã bị chuyển dịch do áp lực thường xuyên của cát. Hoặc giả chính cái hố này bị chuyển dịch cũng nên. Nàng còn nói dãy chuồng gà và hài cốt của chồng con nàng rất có thể đã bị vùi dưới bức tường cát mỏng, ngăn cách nhà nàng với các nhà hàng xóm láng giềng, và có lẽ chúng đã chuyển dịch vào trong vườn của hàng xóm rồi. Về mặt lý thuyết mà nói thì điều đó có thể lắm, hẳn thế. Những biểu hiện chán nản và đau khổ trên khuôn mặt nàng đã chứng tỏ hiển nhiên rằng nàng không hề có ý định nói dối, nhưng nàng cũng không hề có ý định nói với anh ngay từ những ngày đầu.

Nói cho cùng, những di vật đó cũng chẳng hơn gì một lời xin lỗi. Anh đã không còn đủ sức để nổi giận nữa. Và rồi anh quyết định thôi không tìm hiểu xem người nào phải chịu ơn người nào nữa. Chắc rằng nàng sẽ hiểu ra điều đó, anh nghĩ, nhưng...

Cái gì thế nhỉ? Anh ngã chúi đầu xuống đất. Sự việc xảy ra nhanh đến nỗi anh không hiểu kịp tình hình. Bỗng nhiên làng xóm như từ đâu hiện ra trước mắt anh. Anh bước thẳng đến mũi đất cát kề ngay cạnh làng. Tức khắc toàn thể cảnh vật mờ ra trước mắt anh, và anh nhận thấy mình đang ở ngay giữa làng. Trước khi anh kịp trấn tĩnh, thì một tiếng sủa thù địch từ một hàng rào cây gần đây vang lên, một con chó, rồi một con khác lao tới. Trong đêm tối, một vòng tròn gồm những chiếc nanh trắng nhởn áp sát bên anh. Anh bèn rút phăng sợi dây thừng buộc chiếc kéo vừa quật túi bụi vừa co chân chạy. Không còn sự lựa chọn nào khác. Chỉ có mỗi cách duy nhất là nhằm thẳng cổng làng mà chạy tới.

CHƯƠNG 26

Anh cắm đầu cắm cổ chạy.

Nhà cửa đang trôi nổi trong ánh đèn mờ ảo, leo lét, tạo thành mê cung đầy những vật chướng ngại và ngõ hẻm lắt léo dọc theo con đường độc đạo mà anh đang chạy. Anh có thể cảm thấy gió đang kêu vo vo qua cổ họng đang như nghẹn lại của anh. Một trò chơi may rủi liều lĩnh trên thảm cỏ mỏng. Nhóm khiêng cát chắc chắn đã rời khỏi làng họ rồi, nhưng việc họ đi đến hết đoạn đường ra bờ biển thì hãy còn quá sớm. Thực ra anh cũng không nhớ là mình có nghe thấy tiếng xe kéo không. Tình hình quả hết sức nghiêm trọng.

Một vật đen ngòm đột nhiên từ trong bóng tối nhảy vọt ra. Đó là một con chó, khá lớn, anh đoán được qua tiếng thở của nó. Rõ ràng có thể nhận thấy nó không được huấn luyện cách tấn công và nó đã phạm phải một điều sai lầm hết sức ngớ ngẩn là cất tiếng sủa trước khi nó định lao vào cắn anh. Anh dùng sợi dây thừng vụt lia lịa, và lưỡi kéo như đụng phải một vật gì; con chó bật ra một tiếng rú ăng ẳng và biến mất vào bóng đêm. May thay nó mới chỉ cắn vào gấu quần anh. Anh bị trượt chân lúc lùi lại và anh cảm thấy như mình vừa nhảy lộn nhào vậy. Lập tức anh co chân chạy khi chân vừa chạm tới đất. Nhưng không phải chỉ có một mà rõ ràng những năm, sáu con chó. Có lẽ bị nhụt chí trước thất bại của con chó thứ nhất, nên những con khác chỉ ngồi chồm hổm sủa ăng ẳng trong khi chúng vẫn vây kín quanh anh. Một con chó màu hung hung trong bầy đang đốc thúc từ phía sau. Anh nhảy vọt lên một đống vỏ sò rồi cắm đầu chạy giữa hai hàng rào cây bụi hẹp, chạy tắt qua một khoảng vườn phơi đầy rơm rạ. Cuối cùng anh ra tới đường cái. Chỉ còn chút nữa thôi, anh sẽ ra khỏi làng.

Ngay bên vệ đường có một cái rãnh nhỏ. Hai đứa nom có vẻ là hai anh em kêu ré lên khi trông thấy anh. Anh nhận ra chúng thì quá muộn mất rồi. Anh rút phăng sợi dây thừng quấn quanh bụng ra, do vướng víu và lúng túng nên cả ba cùng ngã nhào xuống rãnh. Một vật gì tựa đống củi nằm dưới rãnh, và tiếng lăn lộc cộc của đống củi hòa cùng với tiếng họ ngã xuống. Lũ nhóc khóc òa lên. Đồ chết tiệt! Tại sao chúng lại gào to thế không biết? Anh dùng hết sức gạt chúng sang bên, rồi trèo lên. Ngay tức thì, ba luồng đèn pin xuyên thủng đêm đen vây lấy anh.

Cùng lúc đó chuông báo động vang lên. Bọn trẻ khóc, lũ chó sủa và tiếng chuông đổ dồn khiến tim anh muốn bật khỏi lồng ngực. Các lỗ chân lông lúc bấy giờ như mở toang hoác, và hàng ngàn con côn trùng nhỏ tí xíu đang bò ra lổm ngổm. Một trong những luồng đèn pha có vẻ như muốn chiếu tụ vào một điểm, đúng lúc anh nghĩ rằng ánh đèn ấy sắp mò đến thì bất chợt nó lại chiếu thẳng vào anh tựa hồ một cái kim nóng bỏng vừa xuyên vào thịt.

Liệu anh có đủ sức tấn công trực diện hất họ sang bên không? Chỉ cần vượt qua chỗ này thôi là đã ra khỏi làng. Sau này có thể anh sẽ hối tiếc về chiến thuật đó, cũng có thể không, nhưng tất cả còn tùy thuộc vào cái giây phút chốc lát ấy. Ra tay đi, đừng có lưỡng lự! Nếu anh không chộp lấy cơ hội này thì sẽ quá muộn. Anh không thể tìm được một dịp may thứ hai nào nữa.

Anh đang nghĩ ngợi thì những luồng đèn pha đã khép kín nửa vòng tròn xung quanh anh, lia sang phải, lia sang trái rồi từ từ tiến gần tới chỗ anh. Anh nắm chặt thêm sợi thừng và nhủ thầm rằng phải chạy, thế nhưng anh chỉ đứng nguyên một chỗ, các ngón chân bám chặt xuống mặt đất mềm nhão, không biết chạy về hướng nào. Khoảng đất giữa các luồng đèn pha đầy những bóng người đen ngòm. Cứ cho rằng anh thành công trong việc chọc thủng vòng vây đi nữa, chắc chắn anh sẽ bị tóm từ phía sau. Anh nghe có tiếng chân bọn trẻ sau lưng, chúng đã thôi khóc và đang chạy. Bỗng một ý nghĩ kỳ diệu lóe lên trong óc: anh sẽ túm lấy bọn nhóc và dùng chúng làm mộc che cho mình. Bằng cách sử dụng chúng làm con tin, anh có thể ngăn không cho bọn kia đến gần. Nhưng khi anh vừa quay lại để đuổi theo chúng thì thấy có mấy luồng đen khác đang đợi mình. Con đường phía sau cũng bị cắt nốt.

Anh giật lùi lại, thu hết sức lực, chạy ngược trở lại con đường vừa dẫn anh tới đây. Anh hy vọng có thể tìm thấy một chỗ chạy ngang qua đụn cát nằm kề bên mũi đất. Bọn đàn ông trong làng vừa đuổi sát sau lưng anh vừa la hét. Đầu gối anh mỏi nhừ, tựa hồ các khớp xương muốn long ra; có lẽ anh phải chạy quá gấp. Mỗi lúc anh một làm họ thêm ngạc nhiên, anh luôn giữ được một khoảng cách vừa đủ giữa anh với họ để thỉnh thoảng ngoái lại nhìn xem họ đang ở đâu.

Anh tự hỏi không biết mình đã chạy được bao đường đất. Anh đã chạy lên chạy xuống dễ tới mấy đụn cát rồi. Thế nhưng hình như anh càng dốc sức, việc chạy càng tỏ ra vô ích hão huyền, tưởng như vẫn đứng nguyên một chỗ vậy. Anh cảm thấy mùi vị của mật trộn lẫn với máu ở dưới lưỡi. Anh cố nhổ ra nhưng nó cứ đặc quánh trong miệng. Anh thọc ngón tay vào miệng, cố móc ra.

Đôi giày của anh đầy những cát, các ngón chân bắt đầu thấy đau đớn. Ngoái lại phía sau anh mới biết mấy kẻ đuổi theo đã bị anh bỏ cách xa ít nhất cũng phải sáu, bảy mét về phía bên phải. Tại sao họ lại đi chệch khỏi dấu vết thế nhỉ? Có lẽ do họ cố tránh những triền dốc, nên đã kết thúc cuộc săn đuổi một cách vụng về thế này chăng? Rõ ràng họ cũng khá mệt. Người ta vẫn bảo, kẻ săn đuổi thường dễ bị mệt hơn người bị săn đuổi. Anh dừng bước và hối hả cởi giày ra, chạy chân không. Anh giắt giày vào cạp quần, vì nếu cho nó vào túi quần thì chạy rất vướng víu. Anh hơi trấn tĩnh lại, chạy lên một triền dốc thoai thoải. Nếu sự việc cứ diễn biến như thế này thì còn có chút may mắn, và anh có thể bỏ rơi được họ chưa biết chừng.

Mặc dù trăng chưa lên, song thôn làng đã hiện ra loang lổ tựa những miếng vá dưới ánh sao mờ, và anh có thể phân biệt khá rõ những rặng đồi ở phía xa. Hình như anh đang đi về hướng mỏm đất nhô ra biển thì phải. Anh lại cảm thấy một niềm thôi thúc tiến về phía trái. Nếu anh đổi hướng thì có khác nào rút ngắn khoảng cách giữa anh với bọn người rượt đuổi đó. Anh tựa như bị sét đánh ngang tai khi lần đầu tiên nhận thức ra kế hoạch của họ.

Cuộc đuổi bắt thoạt đầu có vẻ tình cờ, song thực ra đã được tính toán kỹ lưỡng đâu vào đấy: họ đang cố dồn anh ra phía biển cả. Không một mảy may hay biết gì về điều đó, vô tình anh đã bị họ điều khiển. Bây giờ nghĩ về điều đó, anh mới nhận ra mấy cái đèn pha kia nhằm cho anh biết vị trí của họ. Họ đang cố giữ một khoảng cách mà không đến gần, chắc chắn là nhằm một mục đích gì đây.

Song bỏ cuộc lúc này vẫn còn quá sớm. Anh đã nghe có một lối để leo lên bờ ở đâu đó và nếu cần thì không lẽ nào lại không thể bơi trở lại mỏm đất nhô ra biển được. Nghĩ tới việc bị bắt và bị đưa trở lại chỗ cũ, anh thấy không còn gì để do dự nữa. Hết lên dốc rồi lại xuống đèo; lên dốc rồi lại xuống đèo. Chân này sau chân kia... bước này tiếp bước kia, giống như một chuỗi hạt... một cách kiên trì... một cách kiên trì. Tiếng chuông báo động đã ngưng từ lúc nào không hay. Anh không còn phân biệt nổi giữa tiếng gió thổi, tiếng sóng biển với tiếng chuông ngân bên tai nữa. Anh chạy lên một mỏm đồi rồi nhìn quanh. Ánh đèn của bọn người truy đuổi đã biến đâu mất. Anh đợi một lúc, nhưng không thấy chúng xuất hiện trở lại.

Anh tự hỏi, mình đã thoát rồi chăng?

Niềm hy vọng dâng lên làm tim anh đập mạnh. Nếu quả thực như vậy thì anh không có lý do gì để nghỉ ngơi vào lúc này... phải phóng nhanh hơn nữa... tới triền dốc bên kia!

Đột nhiên anh chạy khó nhọc hơn. Đôi chân nặng trình trịch. Anh không chỉ cảm thấy nặng mà hai chân lún xuống cát, tựa hồ đang đi trong tuyết, và ngay sau đó, cát ngập đến bắp chân. Sửng sốt, anh vừa nhấc một chân lên thì chân kia lún sâu hơn tới đầu gối. Chuyện gì đang xảy ra vậy? Anh đã nghe đến việc cát nuốt chửng người ta. Anh đã gắng vùng vẫy để trồi lên, song càng vùng vẫy bao nhiêu anh càng lún sâu thêm bấy nhiêu. Hai cẳng chân anh đã bị lún sâu tới đùi.

A! Thì ra đây là cái bẫy! Cái đích của họ không phải là biển cả, mà là đây! Họ chủ tâm thủ tiêu anh mà không cần tóm cổ anh. Thủ tiêu thực sự! Ngay đến một nghệ sĩ ảo thuật cũng không thể hành động êm thấm hơn được với chiếc khăn tay của gã. Chỉ cần một trận gió nữa thôi là anh sẽ hoàn toàn biến mất. Ngay một con chó trinh sát khá nhất cũng đành phải chịu. Lũ bất lương kia không cần phải ló mặt ra nữa. Chúng đã không thèm nhìn và nghe gì hết. Một tên lạ mặt ngu xuẩn đã đi lạc và đã mất tích. Chúng ta đã thu xếp mọi việc đâu ra đấy mà chẳng cần phải mảy may nhúng tay vào.

Anh đang lún dần... lún dần... và chẳng bao lâu sẽ đến thắt lưng... Lạy trời, liệu anh có thể làm được gì đây? Nếu anh tăng thêm diện tích tiếp xúc với cát thì trọng lượng cơ thể sẽ giảm đi chút đỉnh, may ra nhờ đó không bị lún quá mau. Nghĩ vậy, anh cúi người dang rộng hai tay. Nhưng muộn quá rồi. Anh định nằm sấp xuống, song phần dưới cơ thể anh đã cắm cứng xuống cát. Không thể giữ cho đôi hông đã kiệt quệ dưới một góc vuông lâu hơn nữa, trừ phi là một nghệ sĩ đu dây điêu luyện không kể, sớm muộn gì thì cái thế gập người đó cũng phải chấm dứt.

Trời tối mịt mùng. Hết thảy vạn vật đều đã nhắm mắt, bịt tai. Không một ai thèm ngoảnh lại, dù chỉ để nhìn thấy cơn nấc chết của anh. Cổ họng anh co giật vì sợ hãi và đột nhiên anh gào lên. Anh ngoác hàm mà rống như một con vật.

- Cứu tôi với!

Quả là một lời kêu cứu thường tình! Hừ, thấy kệ. Cá tính mà làm gì một khi người ta đang kề bên cái chết? Anh muốn tiếp tục sống bất kể trong cảnh ngộ nào, cho dù đời anh chẳng khác chi một hạt đậu trong một hộp đậu. Chẳng mấy chốc anh sẽ bị ngập đến ngực, đến cằm, đến mũi... Ngừng ngay lại. Đủ lắm rồi!

- Cứu tôi với! Làm ơn cứu tôi với! Tôi xin hứa làm bất cứ việc gì. Xin cứu tôi! Cứu tôi!

Cuối cùng, anh cất tiếng khóc. Mới đầu anh vẫn cố giữ không cho tiếng nức nở bật ra, nhưng chẳng bao lâu tiếng khóc òa lên không tài nào nén nổi. Anh đã khuất phục trước nỗi hoảng loạn, với cái cảm giác khủng khiếp là anh đang mất tất cả. Không có ai trông thấy anh cũng chẳng sao. Nhưng chết một cách vô thưởng vô phạt như thế này thật chẳng tốt đẹp gì. Khi một tên tử tù chết, ít ra hắn còn để lại một hồ sơ. Anh sẽ la to càng nhiều càng hay. Vì chẳng có ai ở đó... anh việc gì phải e ngại...

Và vì thế, khi có tiếng ai đột ngột gọi anh ở phía sau, thì nỗi ngạc nhiên của anh chợt tiêu tan hết. Anh đã bị đánh bại hoàn toàn. Thậm chí cảm giác xấu hổ của anh cũng tan biến như lớp phân trên cánh con chuồn chuồn.

- Ê, này! Hãy nắm lấy cái này!

Một miếng ván dài được đẩy xuống cho anh, va vào cạnh sườn anh. Một vòng tròn ánh sáng cắt ngang bóng đêm và in lên tấm ván. Anh vặn phần thân trên đã tê dại, van xin bọn đàn ông mà anh cảm thấy đang đứng phía sau mình.

- Các anh lấy thừng kéo tôi lên với nhé?

- Không, không. Chúng tôi không thể kéo anh lên như kéo một cái rễ cây được đâu. - Một giọng vừa nói vừa cười vang lên phía sau anh. Anh không dám chắc lắm, nhưng hình như bọn họ có độ bốn, năm người.

- Gắng bám lấy tấm ván một chút nữa thôi; chúng tôi đang cho người đi kiếm cái xẻng. Anh cứ tỳ hai khuỷu tay lên tấm ván thì sẽ ổn ngay.

Anh tỳ khuỷu tay như đã được chỉ bảo, và gục đầu vào cánh tay; tóc anh ướt đẫm mồ hôi. Anh không cảm thấy một xúc động đặc biệt nào, trừ nỗi mong mỏi sao cho tình trạng xấu hổ này mau chấm dứt càng sớm càng hay.

- Này, ông bạn... Ông bạn may mắn vì có bọn này bám riết phía sau đấy nhé. Quanh đây chỗ nào cũng có cát lầy; ngay đến lũ chó cũng phải lánh xa huống chi người. Ông bạn thực sự nguy khốn rồi đấy... Có khối người đã lang thang ở đây không biết mối hiểm họa đó và họ không bao giờ quay về nữa. Chỗ này nguyên là một cái vịnh nhỏ của núi; có vô số thứ bồi đắp tích tụ ở đây. Vào mùa đông, tuyết rơi xuống rồi cát lại phủ lên, sau đó lại đến lớp tuyết khác rơi xuống. Nó cứ tiếp diễn như vậy dễ tới ngót trăm năm qua, cho tới khi nó hóa thành một đống như những chiếc bánh quy mỏng, ít ra thì đó là những điều mà cậu con trai thứ của ông cựu chủ tịch nghiệp đoàn đã nói, cái cậu cả hiện đi học ở ngoài tỉnh ấy mà. Kể ra nghe cũng thú vị đấy chứ? Nếu ông bạn chịu khó đào sâu xuống tới đáy, có thể vớ được món gì đáng giá cũng nên...

Cuối cùng, có tiếng người lao xao ở phía sau. Chắc người ta đã mang xẻng tới. Ba người đàn ông mang những tấm ván lắp vào bên dưới đế giày, bắt đầu đào thành một vòng tròn rộng xung quanh anh với vẻ nặng nề. Họ dồn cát thành từng đống. Những ước mơ, nỗi tuyệt vọng, xấu hổ của anh - tất cả đều bị chôn vùi dưới cát. Anh hoàn toàn bất động khi họ chạm vào vai anh. Nếu lúc này họ có ra lệnh cho anh, anh sẽ tụt ngay quần mà đái trước mặt họ. Bầu trời đã sáng hơn, nom có vẻ như trăng sắp lên. Người thiếu phụ ấy rồi sẽ đón anh trở về như thế nào đây? Thực tình anh cũng chẳng buồn bận tâm nữa. Giờ đây, anh chẳng là cái gì khác, ngoài một cái túi cát để mọi người đấm túi bụi vào đó.

(còn tiếp)

Nguồn: Người đàn bà trong cồn cát. Tiểu thuyết của Kobo Abe. Bản tiếng Việt của Nguyễn Tuấn Khanh.