Trong văn học cổ điển Trung Quốc có nhiều tác phẩm đồ sộ, các nhà nghiên cứu Trung Quốc và thế giới chọn ra “Tứ đại kỳ thư” là: “Tam quốc diễn nghĩa”, “Thủy hử” “Hồng lâu mộng”,”Kim Bình Mai”. Chủ yếu các tác giả viết dựa trên chuyện kể dân gian đã được truyền từ đời này sang đời khác và ta không ngạc nhiên khi trong “tứ đại kỳ thư” nói trên có những phần giống nhau.

Rõ nhất là bộ tiểu thuyết “Kim Bỉnh Mai” của Tiếu Tiếu Sinh, có đến 3 hồi, gần 100 trang giống với bộ “Thủy hử” của Thi Nại Am.

Sở dĩ tôi nói “Kim Bỉnh Mai” giống của “Thủy hử” là có lý do. Bộ “Thủy hử” ra đời khoảng năm 1250 còn bộ “Kim Bỉnh Mai” ra đời khoảng năm 1610, cách nhau 360 năm, thì rõ ràng tác giả Tiếu Tiếu Sinh (Tên thật là Lan Lăng Tiếu Tiếu Sinh) đã  “sao chép” của Thi Nại Am gần 100 trang với 3 hồi như đã nói ở trên. Nó giống  từ nhân vật Võ Tòng đả hổ, có người anh là Võ Đại vừa lùn vừa dị dạng, có người vợ là  Kim Liên xinh đẹp nhưng dâm dục, có bà mối gian manh là Vương Bà cho đến tên dâm dục Tây Môn Khánh. Chuyện diễn ra thế nào chắc mọi người đã biết, nghĩa là hai cuốn giống nhau ở cốt truyện, nhân vật, chi tiết, tính cách nhân vật... Chỉ khác ở Kim Bình Mai là tác giả Tiếu Tiếu Sinh phát triển nhân vật Kim Liên không bị Võ Tòng giết, được Tây Môn Khánh cưới về làm vợ thứ năm của y. Bởi thế nhân vật Tây Môn Khánh và Kim Liên còn kéo dài thêm vài trăm trang nữa.

Như vậy trong văn học cổ điển, các tác giả dựa vào cốt truyện của người đi trước mà sáng tác, nâng cao thêm là chuyện phổ biến, cũng như Nguyễn Du dựa vào cốt truyện “Kim Vân Kiều truyện” của Thanh Tâm Tài Nhân để sáng tác nên “Truyện Kiều” cũng không có gì lạ. Tuy nhiên Nguyễn Du đã sáng tạo rất nhiều về thi pháp, từ cốt truyện, tâm lý, hình tượng nhân vật cho đến ngôn ngữ thơ… nên “Truyện Kiều” của Nguyễn Du hay hơn “Kim Vân Kiều truyện” một trời một vực.

NT.

 www.trieuxuan.info