22

You sea! I resign myself to you also—I guess what you mean,

I behold from the beach your crooked inviting fingers,

I believe you refuse to go back without feeling of me,

We must have a turn together, I undress, hurry me out of sight of the land,

Cushion me soft, rock me in billowy drowse,

Dash me with amorous wet, I can repay you.

Sea of stretch’d ground-swells,

Sea breathing broad and convulsive breaths,

Sea of the brine of life and of unshovell’d yet always-ready graves,

Howler and scooper of storms, capricious and dainty sea,

I am integral with you, I too am of one phase and of all phases.

Partaker of influx and efflux I, extoller of hate and conciliation,

Extoller of amies and those that sleep in each others’ arms.

I am he attesting sympathy,

(Shall I make my list of things in the house and skip the house that supports them?)

I am not the poet of goodness only, I do not decline to be the poet of wickedness also.

What blurt is this about virtue and about vice?

Evil propels me and reform of evil propels me, I stand indifferent,

My gait is no fault-finder’s or rejecter’s gait,

I moisten the roots of all that has grown.

Did you fear some scrofula out of the unflagging pregnancy?

Did you guess the celestial laws are yet to be work’d over and rectified?

I find one side a balance and the antipodal side a balance,

Soft doctrine as steady help as stable doctrine,

Thoughts and deeds of the present our rouse and early start.

This minute that comes to me over the past decillions,

There is no better than it and now.

What behaved well in the past or behaves well to-day is not such a wonder,

The wonder is always and always how there can be a mean man or an infidel.

22

Em biển! Ta cũng xin phó thác cho em – ta đoán biết điều em muốn nói,

Từ bãi biển ta ngắm nhìn những ngón tay cong mời mọc của em,

Ta tin rằng em sẽ chẳng ra về mà không cảm nhận về ta,

Chúng mình phải cùng nhau lộn một vòng, ta cởi đồ đây, hãy mau đưa ta ra xa khuất đất,

Hãy đỡ ta êm ái, hãy đu đưa ta trên ngọn sóng cồn,

Hãy ném ta với ướt át ái tình, rồi ta đáp lại.

Biển sóng cồn từ dưới đáy dâng cao,

Biển thở bao la những hơi hổn hển,

Biển mặn mòi sự sống và những nấm mồ chưa đào nhưng luôn sẵn,

Hú gào và múc lên bão tố, biển đồng bóng và dễ thương,

Ta là một với em tất cả, ta cũng là một kỳ và mọi kỳ của em.

Người chia sẻ triều xuống và triều lên, ta là kẻ tán dương hận thù và hòa giải,

Tán dương bạn bè và những ai ngủ trong nhau.

Ta là kẻ chứng thực lòng đồng cảm

(ta có kê ra những đồ vật trong nhà mà phớt tỉnh ngôi nhà?)

Ta không phải nhà thơ của riêng cái thiện, ta cũng không từ chối là nhà thơ của cái ác.

Nói gì đây về đức hạnh và thói hư tật xấu?

Cái xấu thúc đẩy ta và sự cải hóa thúc đẩy ta, với ta cũng thế thôi mà,

Dáng bộ ta không phải là dáng bộ của kẻ chê bai hay bác bỏ,

Ta tưới tẩm những rễ ngầm của mọi thứ đã mọc lên.

Bạn có sợ không bệnh tràng nhạc do hoài thai không mệt mỏi?

Bạn có đón biết những luật trời còn phải hoàn chỉnh sửa sai?

Tôi thấy bên đây có sự quân bình và đối cực bên kia cũng có sự quân bình

Học thuyết còn mềm cũng giúp ích vững vàng như học thuyết từng ổn định,

Những ý nghĩ và việc làm của chúng ta hôm nay là sự thức tỉnh và khởi đầu sớm sủa của ta.

Phút này đến với tôi sau vô vàn phút đã qua,

Không gì hay hơn lúc này không gì hay hơn nó.

Những ứng xử tốt đẹp hôm qua hay những ứng xử tốt đẹp hôm nay chẳng có gì kỳ diệu lắm,

Kỳ diệu là luôn có thể có một kẻ tồi tàn hay thiếu đức tin.

Bình chú: Giống như người đàn bà ở đoạn 11 tưởng tượng mình nhào xuống sông tắm cùng 28 chàng trai, ở đây nhà thơ đầm mình trong sóng biển đu đưa khiến ông cảm thấy mình làm thành một với sự sáng tạo. Whitman tiếp nhận nhịp điệu của đại dương và thủy triều vào ra lên xuống, có thể so sánh với cách nhà thơ để cho thế giới đi vào tâm hồn mình rồi tuôn ra trong những dòng thơ.

Một số dòng thơ thách thức nhất của Whitman được thấy ở đoạn này, như tán dương “lòng hận thù” cũng như “sự hoà giải”, và ông trở thành không chỉ “nhà thơ của cái thiện” mà cũng là “nhà thơ của cái ác”. Sau khi làm tình với đất và biển, ông đã sẵn sàng cho sự rộng lớn, ôm choàng mọi trải nghiệm, và có thể trở thành “không tin kính” mọi niềm tin đã xác lập.

 

23

Endless unfolding of words of ages!

And mine a word of the modern, the word En-Masse.

A word of the faith that never balks,

Here or henceforward it is all the same to me, I accept Time absolutely.

It alone is without flaw, it alone rounds and completes all,

That mystic baffling wonder alone completes all.

I accept Reality and dare not question it,

Materialism first and last imbuing.

Hurrah for positive science! long live exact demonstration!

Fetch stonecrop mixt with cedar and branches of lilac,

This is the lexicographer, this the chemist, this made a grammar of the old cartouches,

These mariners put the ship through dangerous unknown seas.

This is the geologist, this works with the scalpel, and this is a mathematician.

Gentlemen, to you the first honors always!

Your facts are useful, and yet they are not my dwelling,

I but enter by them to an area of my dwelling.

Less the reminders of properties told my words,

And more the reminders they of life untold, and of freedom and extrication,

And make short account of neuters and geldings, and favor men and women fully equipt,

And beat the gong of revolt, and stop with fugitives and them that plot and conspire.

23

Không ngừng mở ra từ ngữ của mọi thời!

Và từ của tôi từ của thời hiện đại, một từ Đại chúng.

Một từ của niềm tin không bao giờ do dự,

Ở đây và tự lúc này tất cả với tôi đều như thế, tôi tuyệt đối chấp nhận Thời gian.

Thời gian tự riêng mình không sai sót, tự riêng mình viên mãn, thời gian hoàn chỉnh mọi điều,

Sự diệu kỳ huyền bí tự riêng mình hoàn chỉnh mọi điều.

Tôi chấp nhận Thực tại và chẳng dám hề hạch hỏi,

Duy vật luận là niềm tin trước hết và sau cùng.

Hoan hô khoa học thực chứng! Muôn năm sự chứng minh chính xác!

Đem về đây cây sống đời trộn với tuyết tùng và cành hoa ly,

Đây là nhà soạn từ điển, đây nhà hóa học, đây người làm ra văn phạm mới cho vỏ ngôn từ cũ,

Những thủy thủ này đưa con tàu qua các biển hiểm nguy chưa ai biết,

Đây là nhà địa chất, đây người làm việc với con dao mổ, và nhà toán học là đây.

Thưa quí ngài, danh giá hàng đầu luôn luôn dành cho quí vị!

Thực kiện của quí ngài hữu dụng, nhưng không phải chỗ ở của tôi,

Tôi đi qua đó để đến vùng tôi ở.

Từ ngữ của tôi ít nhắc nhớ đến tài sản quí ngài,

Mà nhắc nhớ cuộc sống mở toang, đến tự do và giải thoát,

Và ít quan tâm những kẻ vô tính hay bị hoạn, mà ưu ái những đàn ông đàn bà đầy đủ quan năng,

Và nổi tiếng cồng nổi loạn, và dừng lại bên người đào tẩu và những ai ấp ủ mưu đồ. 

Bình chú: Tác giả nói về sự biến đổi của từ ngữ qua Thời gian. Chấp nhận Thời gian tức là chấp nhận sự thay đổi, chấp nhận Thực tại. Ông khẳng định từ ngữ của mình là của thời hiện đại, thời của Đại chúng. Thời của Tự do, Giải thoát, và Nổi loạn.

24

Walt Whitman, a kosmos, of Manhattan the son,

Turbulent, fleshy, sensual, eating, drinking and breeding,

No sentimentalist, no stander above men and women or apart from them,

No more modest than immodest.

Unscrew the locks from the doors!

Unscrew the doors themselves from their jambs!

Whoever degrades another degrades me,

And whatever is done or said returns at last to me.

Through me the afflatus surging and surging, through me the current and index.

I speak the pass-word primeval, I give the sign of democracy,

By God! I will accept nothing which all cannot have their counterpart of on the same terms.

Through me many long dumb voices,

Voices of the interminable generations of prisoners and slaves,

Voices of the diseas’d and despairing and of thieves and dwarfs,

Voices of cycles of preparation and accretion,

And of the threads that connect the stars, and of wombs and of the father-stuff,

And of the rights of them the others are down upon,

Of the deform’d, trivial, flat, foolish, despised,

Fog in the air, beetles rolling balls of dung.

Through me forbidden voices,

Voices of sexes and lusts, voices veil’d and I remove the veil,

Voices indecent by me clarified and transfigur’d.

I do not press my fingers across my mouth,

I keep as delicate around the bowels as around the head and heart,

Copulation is no more rank to me than death is.

I believe in the flesh and the appetites,

Seeing, hearing, feeling, are miracles, and each part and tag of me is a miracle.

Divine am I inside and out, and I make holy whatever I touch or am touch’d from,

The scent of these arm-pits aroma finer than prayer,

This head more than churches, bibles, and all the creeds.

If I worship one thing more than another it shall be the spread of my own body, or any part of it,

Translucent mould of me it shall be you!

Shaded ledges and rests it shall be you!

Firm masculine colter it shall be you!

Whatever goes to the tilth of me it shall be you!

You my rich blood! your milky stream pale strippings of my life!

Breast that presses against other breasts it shall be you!

My brain it shall be your occult convolutions!

Root of wash’d sweet-flag! timorous pond-snipe! nest of guarded duplicate eggs! it shall be you!

Mix’d tussled hay of head, beard, brawn, it shall be you!

Trickling sap of maple, fibre of manly wheat, it shall be you!

Sun so generous it shall be you!

Vapors lighting and shading my face it shall be you!

You sweaty brooks and dews it shall be you!

Winds whose soft-tickling genitals rub against me it shall be you!

Broad muscular fields, branches of live oak, loving lounger in my winding paths, it shall be you!

Hands I have taken, face I have kiss’d, mortal I have ever touch’d, it shall be you.

I dote on myself, there is that lot of me and all so luscious,

Each moment and whatever happens thrills me with joy,

I cannot tell how my ankles bend, nor whence the cause of my faintest wish,

Nor the cause of the friendship I emit, nor the cause of the friendship I take again.

That I walk up my stoop, I pause to consider if it really be,

A morning-glory at my window satisfies me more than the metaphysics of books.

To behold the day-break!

The little light fades the immense and diaphanous shadows,

The air tastes good to my palate.

Hefts of the moving world at innocent gambols silently rising freshly exuding,

Scooting obliquely high and low.

Something I cannot see puts upward libidinous prongs,

Seas of bright juice suffuse heaven.

The earth by the sky staid with, the daily close of their junction,

The heav’d challenge from the east that moment over my head,

The mocking taunt, See then whether you shall be master!

24

Walt Whitman, một vũ trụ, đứa con trai của Manhattan ,

Ngỗ nghịch, phàm tục, nhục dục, ăn nhậu và sinh con đẻ cái,

Không duy cảm, không đứng trên đàn ông đàn bà hay tách xa khỏi họ,

Không nhún nhường mà khiếm nhã cũng không.

Tháo tung khóa ra khỏi cửa!

Tháo tung cửa ra khỏi rầm!

Ai hạ giá người khác là hạ giá tôi,

Và bất cứ gì đã nói đã làm cuối cùng đều quay về tôi cả.

Qua tôi cảm hứng đâm thúc đâm thúc, qua tôi dòng chảy và cọc tiêu.

Tôi nói câu mật khẩu ban sơ, tôi cho dấu hiệu nền dân chủ,

Thề có Trời, tôi sẽ không chấp nhận bất cứ gì mà mọi người không thể có cái tương đương với mọi mặt tương đồng.

Qua tôi nhiều tiếng nói từ lâu câm lặng,

Tiếng nói của bất tận những thế hệ nô lệ và người tù,

Tiếng nói của những người bệnh và những người tuyệt vọng, của kẻ trộm và người lùn,

Tiếng nói của những chu kỳ sửa soạn và lớn dậy,

Và của những đường dây nối với sao trời, của dạ con và tinh khí người cha,

Và của các quyền của những người bị kẻ khác nhảy lên lưng,

Của kẻ dị dạng, tầm thường, tẻ nhạt, khùng khùng, bị rẻ rúng,

Sương trên trời cao, bọ hung se bãi phân bò.

Qua tôi những tiếng nói bị cấm,

Tiếng nói của giới tính và hoan lạc, những tiếng nói bị che đậy và tôi cất bỏ màn che,

Những tiếng nói sỗ sàng được tôi làm thành sáng trong và đẹp đẽ.

Tôi không đặt ngón tay lên miệng,

Tôi cưng quý lòng mề ngang với đầu óc và trái tim,

Việc giao cấu tôi chẳng thấy hôi hám gì hơn cái chết.

Tôi tin ở xác thịt và những ham mê,

Nhìn, nghe, cảm, là những phép lạ, và mỗi phần và mỗi phân của tôi là một phép lạ.

Tôi thần thánh bên trong và bên ngoài, và tôi thiêng hóa bất cứ gì tôi chạm vào hay được ai chạm đến,

Mùi hương nách này thơm hơn kinh cầu nguyện,

Cái đầu này hơn các nhà thờ, kinh thánh, và mọi tín điều.

Nếu tôi thờ phụng một thứ hơn thứ khác, đó sẽ là thân thể tôi dài rộng hay bất cứ phần nào của thân thể tôi,

Sẽ là ngươi, khuôn hình ta ánh sáng có thể đi qua!

Sẽ là ngươi, những chỗ nhô ra hay giá đỡ rợp bóng của ta!

Sẽ là ngươi, lưỡi bừa nam tính cứng chắc của ta!

Sẽ là ngươi, bất cứ gì đi vào lớp đất trồng của ta!

Ngươi, dòng máu giàu có của ta! Dòng sữa của ngươi những dòng phun nhợt nhạt của đời ta!

Sẽ là ngươi, ngực áp vào ngực khác!

Óc ta sẽ là những nếp cuộn thần bí của ngươi!

Sẽ là ngươi, rễ cây thủy xương bồ đẫm nước! chim rẽ giun dưới đầm! tổ chim đầy trứng được canh giữ!

Sẽ là ngươi, cỏ rối tung trên đầu, hàm râu, bắp thịt!

Sẽ là ngươi, giọt nhựa cây phong, thớ cây lúa mì ra dáng đàn ông!

Sẽ là ngươi, mặt trời hào phóng!

Sẽ là ngươi, hơi nước che mờ và chiếu sáng gương mặt ta!

Sẽ là ngươi, những con suối những giọt sương mồ hôi tầm tã!

Sẽ là ngươi, gió có cơ quan sinh dục cù nhẹ vào ta!

Sẽ là ngươi, những cánh đồng vạm vỡ, những cành sồi đang sống, kẻ lang thang đang yêu trên những lối mòn uốn khúc của ta!

Sẽ là ngươi, những bàn tay ta đã nắm, gương mặt ta đã hôn, con người ta đã sờ đã chạm.

Tôi mê mẩn chính mình, có nhiều thứ của tôi và tất cả quá chừng khêu gợi,

Bất cứ lúc nào bất cứ gì xảy ra đều làm tôi run rảy vui,

Tôi không thể nói mắt cá chân mình lõm xuống thế nào, cũng như đâu là nguyên do niềm ước mong nhỏ nhất,

Cũng như nguyên do tình bằng hữu mà tôi ban phát, cũng như nguyên do tình bằng hữu mà tôi nhận về.

Khi trèo lên thềm nhà, tôi dừng bước để xem nó có thật hay không,

Một nhánh bìm bìm trên cửa sổ thoả mãn tôi hơn những siêu hình sách vở.

Hãy ngắm rạng đông!

Ánh sáng le lói làm nhạt dần những bóng mờ tối mênh mông,

Không khí có vị ngon nơi vòm miệng.

Sức đẩy của thế giới chuyển vần nơi những trò nhảy nhót ngây thơ âm thầm lớn dậy, ứa ra tươi mát,

Vụt đi mọi phía theo chiều nghiêng.

Đôi thứ tôi không nhìn thấy được làm dựng lên những chiếc ngạnh dục tình,

Những biển nước dịch sáng ngời trời cao ướt đẫm,

Đất ở với trời, cái thường ngày gần sát chỗ nối nhau,

Thử thách căng phồng từ phía đông lúc này ở phía trên đầu tóc,

Này lời giễu cợt và nhiếc móc, hãy xem mi có làm chủ hay không!

Bình chú 24: Giờ đây, đến đoạn thơ thứ 24, Whitman tự giới thiệu tên mình. Còn nhớ trong lần xuất bản đầu tiên Leaves of Grass (1855), tên Whitman đã không có ở ngoài bìa hay trang đầu sách. Vậy là cái “Tôi” không tên ấy đã hấp thụ, đã tích tụ rất nhiều qua 23 đoạn trước, nay có thể xác định một căn cước thực, cái “Tôi” có thể được cho một tên riêng. Và cái tên này lập tức được nhấn mạnh những liên hệ địa phương và phổ quát của nó – nó là đứa con của New York và cũng là đứa con của Vũ trụ. Tác giả nhấn mạnh tính vật chất của mình, một thể xác ăn, uống và sinh con đẻ cái. Ông hát lên bản danh mục liệt kê “sự trải rộng của thân thể chính mình”, cơ quan sinh dục của ông với tư cách là bản thân tự nhiên, cả thế giới tự nhiên và toàn vũ trụ dường như là một bộ ẩn dụ của tình dục, ham muốn, và sự thôi thúc sản sinh. Thân xác không đóng khung từ đầu đến chân, mà “trải rộng” từ đất lên trời, từ bản thân đến những người khác. Giờ đây tác giả “cho dấu hiệu nền dân chủ” và ông viện đến vị Thượng đế Dân chủ: “Thề có Trời, tôi sẽ không chấp nhận bất cứ gì mà mọi người không thể có cái tương đương với mọi mặt tương đồng”. Từ đó, ông khẳng định mình là “những tiếng nói bị cấm, tiếng nói của giới tính và hoan lạc, những tiếng nói bị che đậy”. Luân lý của thời Victoria [các quy chuẩn đạo đức khe khắt dưới triều đại Nữ hoàngAnh Victoria (1837–1901) – ND], và Chính thống giáo bị đảo ngược: điều quan trọng là thân xác (hiện thân linh hồn) chứ không phải linh hồn xa lìa thân xác. 

(còn tiếp)

Nguồn: Lá cỏ - Bài hát chính tôi {SONG OF MYSELF}. Tác giả Walt Whitman. Hoàng Hưng dịch từ nguyên tác: Leaves of Grass (final "Death-Bed" edition, 1891-2) (David McKay, 1892). NXB Hội Nhà văn, 2015.

Cám ơn Nhà thơ, Dịch giả gửi www.trieuxuan.info