06-1-1915 – 20-7-1984

Nhà nghiên cứu văn học, sử học, nhà văn Việt Nam, cây bút hàng đầu chuyên ngành Folklo Việt Nam.

Bút danh khác: Nguyễn Trần Ai, Bạch Hào, Bình Ân. Quê quán: Làng Đông Thượng, huyện Can Lộc, nay là xã Ích Hậu, Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Xuất thân trong một gia đình nhà Nho yêu nước, cha là Nguyễn Hiệt Chi, một sáng lập viên Công ty Liên Thành và Trường Dục Thanh ở Phan Thiết. Chú ruột là Nguyễn Hàng Chi, cầm đầu phong trào chống sưu thuế ở Hà Tĩnh, bị Pháp xử chém năm 1908.

Thuở nhỏ Nguyễn Đổng Chi học chữ Nho, sau học quốc ngữ hết bậc trung học. 1934-1935 làm phóng viên cho các báo Thanh Nghệ Tĩnh tuần báo, Tiểu thuyết thứ Hai, Bạn trẻ… viết một số truyện thiếu nhi và tập truyện ngắn Yêu đời, được giải thưởng của Tiểu thuyết thứ Hai. 1943, tham gia Mặt trận Việt Minh.

1952, xuất bản truyện ký: Gặp lại một người bạn nhỏ. NXB Hội Nhà văn, 1957, NXB Văn học, 1996. Cuối năm 1977, là Viện trưởng đầu tiên của Viện Hán Nôm.

Tác phẩm quy mô nhất của ông là bộ sách Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam, 5 tập, 1957-1982, trong đó ông đã sưu tập và xây dựng 200 truyện cố tích tiêu biểu. 1984 được Nhà nước phong Giáo sư. 1995 được truy tặng Huân chương Độc lập hạng Nhì.

Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật đợt 1.

Tác phẩm:

Kho sách bạn trẻ. Truyện thiếu nhi, 5 tập, Vinh, 1932 - 1 933.

Yêu đời. Truyện (giải nhì báo Tiểu thuyết thứ hai), Vinh, 1935 (ký tên Nguyễn Trần Ai).

Mọi Kontum. Nghiên cứu dân tộc học, cùng Nguyễn Kinh Chi, Huế, 1937.

 

Túp lều nát. Phóng sự, Vinh, 1937 ( ký tên Nguyễn Trần Ai).

 

 

Việt-nam cơ văn học sử. Q.I. Hà- nội, 1942 (in lại Ở Sài-gòn, 1970 và 1993).

 

 

Hát dặm Nghệ - Tĩnh. Hà-nội, 1943.

 

 

Đào Duy Từ. (Giải thưởng Học hội Alexandre de Rhodes, 1943). Chưa in, mất bản thảo.

 

 

Phạm Hồng Thái. Hà-nội, 1945 (ký tên Bạch Hào).

 

 

Lược sử các cuộc cách mạng trên thế giới. 3 tập, Hà-nội, 1946 (ký tên Bạch Hào).

 

 

Gặp lại một người bạn nhỏ. Truyện, viết 1949, in tại Hà-nội, 1957, tái bản 1985.

 

 

Lược khảo về thần thoại Việt-nam. Hà-nội, 1956, tái bản 1957.

 

 

Sơ thảo lịch sử văn học Việt-nam. 5 tập, cùng các tác giả khác, Hà-nội, 1957 - 1960.

 

 

Kho tàng truyện cổ tích Việt-nam. 5 tập, in nhiều lần, Hà-nội, 1957 - 1982.

 

 

Nguyễn Trãi, nhà văn học và chính trị thiên tài. Cùng Mai Hanh, Lê Trọng Khánh, Hà- nội, 1958.

 

 

Hát giặm Nghệ - Tĩnh. 3 tập (riêng tập I nghiên cứu, tập 2 và 3 sưu tầm cùng Ninh Viết Giao), Hà-nội, 1962 - 1963.

 

 

Vè Nghệ - Tĩnh. Chủ biên, Hà- nội, 1965.

 

 

Phương pháp sưu tầm văn học dân gian ở nông thôn. Cùng Cao Huy Đỉnh và Đặng Nghiêm Vạn, Hà- nội, 1969.

 

 

Thư mục và sách dẫn Tập san Văn sử địa và Tạp chí Nghiên cứu lịch sử. Hà nội 1973.

 

 

Thời đại Hùng Vương. Cùng các tác giả khác, Hà- nội, 1973.

 

 

Chiến thắng Rạch-gầm, Xoài-mút. Tp. HỒ Chí Minh, 1977.

 

 

Nguyễn Trãi, khí phách và tinh hoa của dân tộc. Cùng các tác giả khác, Hà- nội, 1980.

 

 

Văn học Việt-nam trên những chặng đường chống phong kiến Trung-quốc xâm lược. Cùng các tác giả khác, Hà- nội, 1982.

 

 

Lọ nước thần. Tp. Hồ Chí Minh, 1983.

 

 

Ca dao Nghệ-Tĩnh. Cùng Ninh Viết Giao, Vinh, 1985.

 

 

Văn học dân gian sưu tầm ở Ích-hậu. 4 tập, cùng Đoàn Thị Tịnh, 1962 - 1969, chưa in.

 

 

Lịch sử phong trào nông dân thời Trung đại. Tập I và tập II, 1965 - 1978, chưa in.

 

 

Góp phần tìm hiểu phong trào nông dân Việt -nam trong lịch sử xã hội phong kiến. 1973, chưa in.

 

 

Địa chí văn hóa dân gian Nghệ - Tĩnh. Chủ biên, 1 982 - 1983, Vinh - Hà Nội, 1995.

 

 

Từ điển thư tịch Hán Nôm. Chủ biên, 1982, chưa in.