Trong thế giới hiện đại, kỹ thuật số ăn sâu vào các ngành công nghiệp trên toàn cầu, đòi hỏi rất nhiều những hình thức dữ liệu khác nhau, đưa ra những thách thức và tiềm năng mới không ngừng. Hơn tất cả, dữ liệu đang được xếp vào những ưu tiên hàng đầu, và điều này cũng ảnh hưởng lớn tới vấn đề xuất bản.

Theo Kristen McLean, người sáng lập đồng thời là Giám đốc điều hành của Bookigee tại Miama, “Nền tảng của chúng ta là một ngành công nghiệp sáng tạo, không phân tích. Chúng ta đang nói về một sự thay đổi giống như sự tiến hóa trong DNA của chúng ta. Nó không xảy ra chỉ qua một đêm, và chúng ta sẽ không đi từ một loài sinh vật đến một loài hoàn toàn khác nhau chỉ trong một bước nhảy.” Và, McLean cũng đã có một buổi thảo luận về vấn đề xuất bản hiện tại với Sebastian Posth, Giám đốc điều hành mạng dữ liệu xuất bản của Berlin và Laura Dawson, người quản lý của Bowker’s Product,  New York.

Trong cuộc thảo luận, Sebastian Posth cho biết: “Với việc chuyển đổi sang kỹ thuật số, các nhà xuất bản đang phải đối mặt với một cách thức hoàn toàn mới.” Còn Laura Dawson, một diễn giả nổi tiếng về việc Thay đổi các vấn đề siêu dữ liệu cho các nhà báo và các nhà xuất bản thì khẳng định: “Cách thức mua bán hiện nay đã hoàn toàn thay đổi. Ngay nay, “cửa hàng” là những “tìm kiếm” trên mạng. Nó không chỉ dừng lại ở cơ sở dữ liệu của Amazon. Bây giờ, bạn sẽ phải suy nghĩ về những thứ như, làm thế nào để tìm được cuốn sách của bạn trên Google? Cách để nhảy từ Google đến Amazon? Những điều này sẽ gây tác động nhất định lên bạn. Và thực tế có thể ảnh hưởng đến việc bạn tìm cách đánh dấu trang web của mình.”

Nhiều người trong ngành công nghiệp đang làm việc bằng cách sắp xếp mọi thứ theo các “dữ liệu lớn” và “dữ liệu nhỏ”. Bằng cách này, họ phân chia các mục, điều khoản để sử dụng một cách dễ dàng hơn. Trước hết, chúng ta cần xác định, thế nào là “dữ liệu lớn” và thế nào là “dự liệu nhỏ”?

Dữ liệu lớn là những gì mà các cơ quan, tổ chức xác nhận là con người, dù là khách hàng, công dân, người lao động hay cử tri,… Dữ liệu lớn là những gì cho phép các ngân hàng phân tích tỷ giao dịch, cho phép các nhà tiếp thị tìm hiểu nhu cầu của khách hàng dựa vào các phân tích tương tác trên các phương tiện truyền thông xã hội, và cho phép các nhà bán lẻ nhắm được mục tiêu quảng cáo đồng thời cung cấp số lượng theo yêu cầu qua việc phân tích hàng triệu người tiêu dùng.

Ngược lại với Dữ liệu lớn là Dữ liệu nhỏ. Dữ liệu nhỏ là những gì chúng ta biết về bản thân chúng ta. Nó là những gì chúng ta mua, hiển thị các thông tin về bản thân chúng ta như chúng ta là ai, nơi chúng ta sống, thời gian chúng ta dành cho các dữ liệu của mình. Nói một cách đơn giản, Dữ liệu nhỏ là cuộc sống cá nhân của riêng mỗi người trong chúng ta. Nhờ vào sự kết hợp với công nghệ di động, mạng xã hội và điện toán, thật dễ dàng để có được cái nhìn tổng quan về hành vi của mỗi cá nhân trong thế giới hiện tại.

Rõ ràng, định hướng phát triển của các dữ liệu trong doanh nghiệp là một chiến lược quan trọng và đôi khi còn vô cùng khó khăn, nhất là đối với các nhà xuất bản. Theo như McLean, “Mặc dù cũng là một ngành công nghiệp nhưng xuất bản tụt hậu xa so với các ngành công nghiệp tiêu dùng khác, bao gồm cả âm nhạc, truyền hình và các ngành công nghiệp phim ảnh, trong việc sử dụng các dữ liệu để đưa ra các quyết định về nội dung và độc giả. Chúng ta đang chống lại ý tưởng để cho độc giả thúc đẩy và phát triển nội dung của mình. Rất nhiều người làm việc trong xuất bản và biên tập của các nhà xuất bản không thể đưa ra các số liệu cơ bản nhất về người đọc của họ cũng như các chi phí để công ty có thể giữ chân khách hàng.”

Bán sách bây giờ cũng là một trò chơi dữ liệu. Không phải chỉ cần hiểu biết sơ sơ về các hoạt động tìm kiếm là thu được tiền. Đối với các nhà xuất bản, việc phân tích các dữ liệu không phải là điều gì đó hoàn toàn mới. Tuy nhiên, thế giới kỹ thuật số cung cấp rất nhiều dữ liệu và thông tin khác nhau, không dễ dàng gì mà phân tích, kết hợp, tích hợp hay hình dung. Và, việc các nhà xuất bản khó bắt kịp với sự hiện diện của các dự liệu mới trong công tác kinh doanh của họ là hoàn toàn có thể hiểu được. Theo McLean, “Đây không phải hoàn toàn là lỗi của các nhà xuất bản. Chúng tôi có một đường truyền dữ liệu bị khóa, không cho phép các nhà xuất bản tự do truy cập.” Và cũng bởi vì các nhà xuất bản vẫn chưa quen với các thao tác làm việc trái ngược hoàn toàn với truyền thống này.

Nhìn chung, các nhà xuất bản không sở hữu khách hàng, do đó, họ không biết gì về khách hàng của họ. Các dữ liệu của họ chỉ là bốn bức tường của công ty. Nó chỉ cho họ biết  những gì đang xảy ra trong bốn bức tường đó mà thôi. Một ngôi nhà tách biệt làm sao có thể hiểu được khu phố của nó hoạt động như thế nào? Thêm vào đó, vấn đề xuất bản hiện tại đang như “Con voi trong căn phòng”. Dù nó là một vấn đề lớn nhưng lại chẳng ai muốn thừa nhận điều đó. Một số nhà xuất bản thậm chí còn chẳng thèm để ý đến tầm quan trọng của các dữ liệu mới.

Posth nói rằng, “Phân tích dữ liệu là một yêu cầu kinh doanh và là một phương tiện cần thiết để đối phó với sự thay đổi của kỹ thuật số. Ngành công nghiệp xuất bản cần phải học bài học này nếu muốn tồn tại bền vững. Họ cần phải chắc chắn rằng, họ luôn làm việc với các đối tác của mình để có được những hỗ trợ chung về ý tưởng, trao đổi, thông tin,… giữa con người và các tổ chức trong chuỗi cung ứng phân phối. Dữ liệu không phải là một quà tặng, bổ sung cho thỏa thuận kinh doanh. Trái lại, dữ liệu là một điều kiện tiên quyết.”

Còn McLean thì cho là, thiếu kho siêu dữ liệu trung tâm là một vấn đề nghiêm trọng. Và Dawson hoàn toàn đồng tình với điều đó. Việc các nhà xuất bản làm ngơ với các dữ liệu là một thiếu sót rất lớn. Trong tương lai, các nội dung có sẵn sẽ được trình bày bằng nhiều cách, thông qua các API, các trang web, các ứng dụng, định dạng khác nhau,… Xuất bản không phải là vận chuyển các đơn vị, tổ chức hay gói gọn với một người sử dụng duy nhất nữa mà sẽ chuyển sang câu chuyện phân phối trên nhiều nền tảng và định dạng. Dawson tin rằng, nắm bắt được tầm quan trọng ngày càng cao của dữ liệu là điều mà các nhà xuất bản cần làm để mưu cầu sự tiến bộ. Bà nói, “Tôi tin rằng, chúng ta nhận được ý tưởng của siêu dữ liệu là một thư mục tốt, một kỷ lục đáng ghi nhận. Tuy nhiên, dữ liệu là một mục tiêu di động, cho nên, liên kết giữa chúng là điều thật sự cần thiết. Và, điều quan trọng nhất là phải hiểu biết cách thức hoạt động của các trang web để định hướng phát triển một cách thích hợp nhất cho những cuốn sách của chúng ta.”

Ngoài những vấn đề như nhận dạng sản phẩm và liên kết, McLean còn lưu ý về những hành động và đánh giá của người tiêu dùng trên toàn cầu. Bà cho rằng, quyền lợi của các độc giả là điều đáng để quan tâm. “Nếu tôi là một độc giả ở Úc nhưng lại muốn có một cuốn sách hoặc phim truyền hình chỉ được sản xuất ở Mỹ, sẽ thật tuyệt vời nếu tôi có được chúng. Việc độc quyền hay giới hạn chỉ làm tăng thêm khả năng ra đời của những phiên bản lậu mà thôi. Cho nên, mở rộng các nền tảng giống như Wattpad là một điều nên làm. Chẳng có lý do gì để chúng ta ngăn cản việc mở rộng ngôn ngữ và chia sẻ nội dung cả. Một cơ sở mở rộng, không rào cản là một lợi thế lớn đối với các nhà xuất bản.”

Để làm được điều mà McLean mong muốn, tất nhiên, phải có một sợi dây liên kết bền vững giữa các nhà xuất bản nhằm biến họ thành các đối tác lâu dài của nhau. Dawson nói rằng, bà hy vọng sẽ có một sự chuyển biến lớn trong các kho dữ liệu mở rộng, các liên kết nội dung liên minh và biểu đồ hiển thị. Khi có được sự liên kết mở này, hoạt động xuất bản chắc chắn sẽ khởi sắc và tiến triển một cách tốt đẹp.

Thi Vũ

Lược dịch theo Publishingperspectives.com

Văn nghệ Trẻ - /phongdiep.net